مقایسۀ زبان‌شناختی گونه‌های فارسیِ هِروی و کابلی

با وجود قرابت واژگانی میان ساکنان دو سوی مرز جمهوری اسلامی ایران و افغانستان تاکنون نقشة گویشی وجود ندارد که در آن مرزهای گویش‌های فارسی شرق ایران و غرب افغانستان مشخص شده باشد. این دو کشور همسایه و مسلمان در مرزی به طول حدوداً 500 کیلومتر، همگرایی زبانی و فرهنگی قابل ملاحظه‌ای دارند ولی به جهت فقدان نهادهای نظارتی و حمایتی در مورد زبان فارسی دری و نیز وجود جنگ‌های فرسایشی و همچنین مهاجرت‌های گسترده، مجموعاً موجب کم‌توجهی به جایگاه زبان فارسی با پبشینۀ مدید در آن سرزمین شده است. این مهم می‌طلبد تا زمینۀ مطالعات گویشی در مورد فارسی دری در دانشگاه‌های ایران تقویت شود. نتایج پژوهش حاضر حاکی از تفاوت در الگوهای دستوری چون ساخت اضافه، جایگاه صفات و قیود، حروف اضافه، زمان‌های فعل، ساخت‌های نفی و انواع سببی در گویش‌های هروی و کابلی است و از سوی دیگر شباهت‌های واژگانی با گونۀ فارسیِ مرزی خراسان دارد.

comparison of persian varieties of herati and kabuli with some border dialects of khorasan

comparative research in the field of iranian languages and dialects data has not been done seriously in iran due to the nature of its data base and related problems. therefore, it is difficult to follow the comparative studies between the valid varieties of the persian language. afghanistan and iran, as two neighboring muslim countries (on a border of about 500 km), have considerable linguistic and cultural convergence. the lack of supervisory and support institutions regarding the dari language, the existence of long wars and extensive migrations have caused little attention to the position of the persian language in afghanistan. the results of the present research indicate the similarity of the general typological pattern of the herati and kabuli dialects with the border persian dialects of eastern iran in areas such as prepositions, the position of prepositions, verb tenses, negation constructions and causative types.