بررسی آوایی ریتم گفتار فارسی

در این پژوهش به بررسی همبسته‌های صوتی ریتم گفتار فارسی پرداختیم. برای این منظور، تعداد 120 جمله با الگوی تناوب تکیه‌ای (60 جمله) و تلاقی تکیه‌ای (60 جمله) طراحی کردیم. در داده‌های تناوب تکیه‌ای بین دو هجای تکیه‌برِ کلمات حداقل یک و حداکثر سه هجای بدون تکیه قرار داشت. اما در داده‌های تلاقی تکیه‌ای، هجای تکیه‌‌بر کلمات در تلاقی با یکدیگر بودند. طراحی این جملات توسط نگارندگان انجام شد و از پیکرۀ خاصی برای این منظور استفاده نگردید. جملات را 10 شرکت‌‌کننده به‌صورت طبیعی و با سرعت معمولی خواندند و گفتار آنها ضبط گردید. مقادیر پارامترهای صوتی وابسته به فرکانس پایه و متوسط مقادیر شدت انرژی و دیرش در طول هجاهای هدف کلمات اندازه‌گیری و استخراج شد. تحلیل داده‌ها در چارچوب واج‌شناسی آزمایشگاهی در حوزۀ ریتم گفتار انجام شد. نتایج نشان داد مقادیر تمامی پارامترهای صوتی شامل فرکانس پایه، شدت انرژی و دیرش در داده‌های تناوب تکیه‌ای در هجاهای تکیه‌بر در توالی هجاهای قوی- ضعیف در s-u و ضعیف- قوی در u-s به‌صورت معناداری از هجاهای بدون تکیه بیشتر است. ولی در داده‌های تلاقی تکیه‌ای اختلاف مقادیر فرکانس پایه در توالی هجاهای تکیه‌برِ مجاور با یکدیگر معنادار نیست به علاوه، در توالی دو هجای تکیه‌بر در الگوی تلاقی تکیه‌ای، شدت انرژی هجای دوم به‌طور معناداری بیشتر از هجای اول است، ولی برعکس، دیرش هجای اول به‌طرز معناداری از هجای دوم بیشتر است. بر پایۀ این نتایج این‌گونه بحث کردیم که در جملات با الگوی تناوب تکیه‌‌ای (الگوی تکیه‌‌ای ضعیف- قوی یا قوی- ضعیف) ریتم وجود دارد زیرا توزیع پارامترها به شکل نامتوازن منجر به ایجاد قله‌‌ها و دره‌‌های برجستگی می‌‌شود، اما در جملات با الگوی تلاقی‌ تکیه‌ای (قوی- قوی) ریتم وجود ندارد زیرا عملکرد فرکانس پایه خنثی می‌‌شود و دو پارامتر دیرش و شدت انرژی نیز در جهت عکس یکدیگر عمل می‌‌کنند.

the phonetic study of rhythm in persian

in this study, we investigated the acoustic correlates of rhythm in persian. two groups of sentences were designed that varied as to whether stressed syllables were separated by a number of unstressed syllables (alternate stress condition) or were in close proximity to one another (stress clash condition). the acoustic parameters related to f0 as well as mean intensity and mean duration were measured in the target syllables. results suggested that both f0 and intensity have polar distribution in the alternate stress condition such that poles align with stressed and valleys align with unstressed syllables. in addition, all acoustic parameters displayed statistical differences between stressed and unstressed syllables across sequences of stressed-unstressed or unstressed-stressed syllables. on the other hand, results for the stress clash condition indicated that differences in f0 between stressed syllables in the sequences of adjacent stressed syllables are not significant, and that variation in f0 in such sequences does not result in polar distribution. furthermore, while in the stress clash condition, the intensity of the second stressed syllable was significantly larger than that of the first syllable, the results were reversed for duration, meaning that the duration of the first syllable was significantly longer than that of the second syllable. based on these results we suggested that sentences in the alternate stress condition are acoustically rhythmic as the distribution of acoustic measures results in alternate poles and valleys. however, no or little rhythm is found in the stress clash condition since f0 is neutralized and the other two parameters, namely intensity and duration function in the opposite direction.