بررسی کاربرد ممیز در ساخت صفت شمارشی-اسم در فارسی گفتاری: رویکردی رده‌شناختی-معنی‌شناختی

زبان‌ها با توجه به این که ساخت صفت شمارشی-اسم را در یک ساخت مستقیم نشان می‌دهند و یا از عنصری به نام ممیز در این ساخت استفاده می‌کند به دو دسته قابل تقسیمند. مطالعات انجام‌شده بر روی زبان‌های ممیزدار نشان می‌دهد ویژگی‌های اسم‌در این زبان‌ها دلیل نیاز آن‌ها به ممیز است. اسم‌ها در زبان‌های ممیزدار صرفا برچسب‌های مفهومی هستند از این رو به ممیز نیاز دارند. به عبارت دیگر ویژگی {-شکل} بودن اسم‌ها در این زبان‌ها توجیه نیازشان به استفاده از ممیز است. علی‌رغم این که اسم‌ها در زبان فارسی ویژگی {+شکل} دارند، ساخت صفت شمارشی-اسم در فارسی گفتاری یک ساخت مستقیم نیست و استفاده از ممیز اجباری به نظر می‌رسد و ارتباطی با ویژگی‌های معنایی اسم ندارد. در این پژوهش با بررسی رده‌شناختی ویژگی‌های اسم و کاربرد ممیز در زبان‌های ممیزدار، و بررسی داده‌های جمع‌آوری شده از فارسی معیار گفتاری نشان دادیم ممیزهای فارسی گفتاری، یعنی تا و دانه ممیزهای کاربردشناختی‌اند. ممیز تا ممیز تبیین شمار و ممیز دانه ممیز نگرشی-تاکیدی است. نشانه جمع در ساخت صفت شمارشی-اسم نیز کارکردی گفتمانی دارد و نشانه معرفه‌سازی است.

classifier in numeral-noun constructions in spoken persian: a typological-semantic approach

in some languages numeral-noun constructions are not direct constructions and classifiers are needed. nouns different properties in classifier languages, i.e. being {-shape} is the vital reason for the existence of classifiers. persian nouns are {+shape}, but numeral-noun constructions especially in spoken persian is not direct. in this paper, classifiers and nouns properties are presented typologically, then based on data from standard spoken persian we argue that spoken persian classifiers, i.e. “tā” and “dāne” are pragmatic classifiers. “tā” is “number clarification” classifier and “dāne” is “attitudinal-emphatic” classifier. plural marker in the construction of numeral-noun in spoken persian have also pragmatic function and is a “definite marker”.