واکاوی تاثیر بحران رکود بزرگ جهانی 1929 م. بر قرارداد نفتی 1933 م./ 1312 ه.ش با تکیه‌بر روابط بین‌الملل و بررسی مدل نظریه علیه ملی‌گرایی روش‌شناختی

با وقوع بحران اقتصاد جهانی در 1929، هر کشوری راهی برای برون رفت از این بحران را در پیش گرفت. حکومت ایران که برنامه های عمرانی زیربنایی بسیاری را از سال‌های پیش آغاز کرده بود، همزمان با رکود و کاهش درآمد صادارات و واردات، شاهد کاهش درآمد نفتی و بیکاری کارگران نیز بود. تغییرات و اصلاحات اقتصادی همچون انحصار تجارت خارجی، افزودن مالیاتها، کاهش دستمزدها و… تلاشی برای برون رفت از بحران بود. یکی ازین راهکارها تلاش برای اصلاح قرارداد نفتی بود که از 1306 ش در برنامه های دولت قرار گرفته بود. آنچه در اغلب پژوهشهای تاریخی مرتبط با قرارداد 1312/1933 مورد کم توجهی قرار گرفته است، ارتباط این قرارداد با بحران اقتصادی جهانی 1329 ست این پژوهش با استفاده از روش تحلیل تاریخی و با تکیه بر اسناد، روزنامه ها و نشریات کوشیده است تا تاثیر بحران جهانی سال 1929 بر انعقاد قرارداد نفتی 1933/1312 را بررسی و به دستاوردهای نهایی قرارداد و منافع آن برای کارگران صنعت نفت نوری بیفکند. یافته های پژوهش نشان می دهد که حکومت رضاشاه به دلیل فشار بحران اقتصادی و متزلزل و بی ثبات بودن اقتصاد جهانی، موفق نشد برنامه تغییر و اصلاح قرارداد نفتی را چنان که انتظار داشت، به نتیجه برساند. تحت تاثیر مشکلات بحران جهانی بر اقتصاد داخلی و خارجی کشور، او ناچار به انعقاد قراردادی شد که به باور بسیاری، ادامه قرارداد دارسی بود. اگرچه برای کارگران صنعت نفت بیش از اقتصاد کشور فایده داشت.

analyzing the impact of the great depression of 1929.ad on the oil contract of 1933 ad/1312 a.h., relying on international relations and examining the theory model (against methodological nationalism )

with the global economic crisis of 1929, every country took a way out of this crisis. the government of iran, which had started many infrastructural development programs years ago, witnessed a decrease in oil income and unemployment of workers at the same time as economic stagnation and a reduction in export and import income. economic changes and reforms such as foreign trade monopoly, increasing taxes, reducing wages, etc. were an attempt to escape the crisis. one of these solutions was trying to amend the oil contract that was signed in 1306. it was in the government plans. what has been neglected in most historical research and historiography of the 1933/1312 contract is the connection and impact of world events, especially the effect of the crisis known as the great depression of 1929 on the quality and manner of concluding the contract. this research, using the method of historical analysis and relying on documents, newspapers and publications, has tried to investigate the impact of the world crisis of 1929 on the conclusion of the oil contract of 1312/1933 and shed light on the final achievements of the contract and its benefits for the workers of the oil industry. the research findings show that due to the pressure of the economic crisis and the shaky and unstable world economy, reza shah’s government failed to complete the plan to change and amend the oil contract as expected. under the influence of the problems of the global crisis on the country’s domestic and foreign economy, he was forced to conclude a contract that many believed was a continuation of the darcy contract. although it was more beneficial for the workers of the oil industry than for the country’s economy.