بحران‌های سیاسی شام در قرن ششم هجری با تاکید بر نقش اسماعیلیان نزاری به رهبری راشدالدین سنان

نزاریان به دلایل گوناگون مذهبی، تاریخی، سیاسی با حاکمان شام اختلافات اساسی داشته اند و قرن ششم اوج درگیری آنان با حاکمان و حامیان خلافت عباسی بوده است. این نزاعها با ورود راشدالدین سنان به عرصه سیاست بیشتر شد و در نتیجه در دوران رهبری او نزاریان به قدرتی چشمگیر و حتی بازدارنده دست یافتند، اما پس از درگذشت او و در پی قدرتگیری سلاطین ایوبی به مثابه حافظان و متحدان سنی مذهب خلافت عباسی و تسلط خلفا بر شام، نیرو و توان نظامی و راهبردی نزاریان رو به کاهش نهاد. اگر چه آنان در مقام فرقهای مذهبی به موجودیت خود ادامه دادند، اما با روی کار آمدن ایوبیان و ممالیک به عنوان حامیان خلافت عباسی، مذهب اهل سنت، مکتب اشعری و دشمنی با فاطمیان مصر، دشمنی را متوجه نزاریان نمود. ادامه این نزاعها، بحرانهای سیاسی، اجتماعی، مذهبی و... را به بار آورد. نزاریان که اقلیتی شیعه مذهب در جامعه اکثریت سنی بودند برای برون رفت از این بحران، تلاش های بسیاری کردند. تحقیق حاضر، مبتنی بر روش تاریخی و با استناد به شیوه کتابخانه ای با رویکرد توصیفی – تحلیلی قصد دارد به پاسخ این پرسش دست یابد که: نقش اسماعیلیان نزاری به رهبری راشدالدینسنان در مدیریت بحرانهای سیاسی شام در قرن مدیریت بحران های پیشآمد در شام چه بوده است؟ بررسی ها نشان داد که راشدالدین سنان سه راهبرد را در برابر تحولات سیاسی شام و مدیریت بحران های پیشروطراحی و برنامه ریزی نمود. اول مصالحه با ایوبیان برای افزایش قدرت نزاریان . دوم، تحرک بخشی داعیان در سایر بلاد اسلامی، سوم، سازماندهی مجدد فدائیان اسماعیلیه در مبارزه با مخالفین. با این اقدامات مبانی کلامی و اعتقادی نزاریان شام منسجم شد و توانستند در مقابل صلیبیون، ایوبیان و خلفای عباسی مقاومت نمایند.

the political crises of al-sham in the 6th century with an emphasis on the role of the nizari ismailis led by rashid al-din sinan

one of the important measures common among rulers in the history of ancient iran was to move rebellious tribes and prisoners of war from one region to another, a policy that was used many times in ancient iran and during the time of the sassanid rulers. based on this, one of the important issues investigated in this research is to find out for what reasons and in pursuit of what important goals the sassanians moved rebellious tribes, rebels and also captives. and what were the results of their forced resettlement?therefore, in response to the aforementioned issues by examining written sources and studies based on historical texts and by using the method of historical research and descriptive-analytical approach, the results of the research are that by moving some ethnic groups from their original origin to other areas, problems arise. and the riots that these tribes and clans created in their original settlement for the government and the surrounding areas would disappear. on the other hand, in some cases, the sassanids tried to fix the shortage of manpower and change the composition of the population of the cities with the policy of relocating some defeated tribes and also the prisoners they took in the wars, and of course to take advantage of the power and the skills of captives also witness some forced migrations during the sassanid era. however, one of the main reasons for moving these people was to defend the borders; for this purpose, the sassanians considered one of the most important and effective ways to defend the borders was the settlement of captives and warring and defeated (hostile) families in the border areas to defend the territory against the invaders.