تحلیل محتوای قرارنامه منع برده فروشی بین ایران و انگلیس در منطقه خلیج‌فارس (11 ربیع‌الثانی 1299 /2 مارس 1882. م)

وقایع تاریخی متنوعی در تاریخ اروپا زمینه‌های ظهور افکار ضد برده‌داری و امضای چنین معاهداتی شد که در این مقاله نمی‌گنجد. اما قرارنامه میان ایران و انگلیس در باب ترک عمل برده‌فروشی در تاریخ 11 ربیع‌الثانی 1299 برابر با 2 مارس 1882، توسط میرزا سعید خان وزیر خارجه وقت ایران و رونالد تامسن کنسول انگلیس در تهران امضا شد که موضوع تحقیق حاضر است. متن سند مورد اشاره در چهار صفحه و چهار فصل نوشته‌شده است. این قرارنامه ‌در ظاهر دو دولت برابر را نشان می‌دهد. اما از مقایسه دو نسخۀ انگلیسی و فارسی این معاهده، می توان به تفاوت‌های قابل‌ملاحظه‌ای برخورد که خواست مقاله حاضر یافت این تفاوت ها با  روش تحلیلی-توصیفی با رویکرد تحلیل محتوا است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که تفاوت در لحن دو نسخۀ قرارداد حاصل خطا یا غرض‌ورزی مترجم یا مترجمان گمنام آن است؛ چنانکه نسخه فارسی لحنی معتدل‌تر و رابطه‌ای برابرتر میان دو دربار ایران و انگلستان را نشان می‌دهد. اما متن انگلیسی آن دارای رویکردی استعماری و برتری جویانۀ  انگلیس نسبت به ایران نشان می‌دهد. از این رو این سند را می‌بایست از جمله اسناد و امتیازات استعماری انگلیس از ایران برشمرد.

analysis of the content of the agreement prohibiting the sale of slaves between iran and england in the persian gulf region (11 rabi al-thani 1299/2 march 1882. ad)

various historical events in the history of europe became the grounds for the emergence of anti-slavery thoughts and the signing of such treaties, which are not included in this article. however, the agreement between iran and england regarding the cessation of the slave trade was signed on 11 rabi al-thani 1299, equal to 2 march 1882, by mirza saeed khan, the foreign minister of iran at the time, and ronald thomson, the british consul in tehran, which is the subject of this research. the document’s text is written in four pages and four chapters. in appearance, this decree shows two equal governments. but from the comparison of the two english and persian versions of this treaty, it is possible to come across significant differences this article aims to find these differences with the analytical-descriptive method with the content analysis approach. the findings of the research indicate that the difference in the tone of the two versions of the contract is the result of the mistake or intentionality of the translator or anonymous translators; as the persian version shows a more moderate tone and a more equal relationship between the two courts of iran and england. but its english text shows a colonialist and british superiority-seeking approach towards iran. therefore, this document should be counted among the british colonial documents and privileges from iran.