مساله ی جانشینی و مشروعیت و بنیان های نظری آن در عهد سلجوقیان

جنگ های جانشینی از همان ابتدای تشکیل دولت سلجوقیان آغاز شد. سلاجقه نگرش قبیله ای به موضوع قدرت داشتند. بر اساس این نگرش، قدرت متعلق به تمام افراد قبیله بود که به نمایندگی از ایشان در اختیار خانواده ی حاکم قرار داشت. این نظام در زندگی قبیله ای و استپ کاربرد داشت، اما برای حفظ یکپارچگی در یک امپراتوری بزرگ، مانند سلجوقیان، که در هر بار جانشینی بیم آن می رفت جنگ‌های داخلی درگیرد، سودی نمی بخشید. مدعای پژوهش حاضر این است که سلجوقیان برای حل بحران جانشینی، دو الگوی اندیشه ی سیاسی اسلام و ایران را مورد توجه قرار دادند. مقاله ی حاضردر صدد است تا به این پرسش پاسخ دهد که اندیشه ی ایرانی و اسلامی چگونه به حل مساله ی جانشینی و مشروعیت سلجوقیان کمک نمود؟ به نظر می رسد بنیان های نظری اسلامی در خصوص مساله ی جانشینی جایگاه ویژه ای یافتند و در حفظ نظم و ثبات سیاسی سلجوقیان موثر افتادند، از این رو به بررسی مولفه های آن و آراء اندیشمندان مسلمان پرداخته می شود.

the issue of succession and legitimacy and its theoretical foundations in the seljuk period

succession wars began from the very moment that the seljuks state was formed. seljuks had a tribal insight about power. by this way of thinking, power belonged to all members of the tribe and the ruling family who controlled all the power was a representation of the members of the tribe. this system was useful in tribal life or living in a steppe, but it did not help to preserve the unity of a great empire such as the seljuk empire, which feared civil war every time a successor was about to be chosen. this article is devoted to answering this question: how do islamic and iranian political thoughts, help to solve the succession crisis and legitimacy in the seljuk era? this study claims that seljuks considered two models of islamic and iranian political thought to solve the succession crisis. it seems that in the period under study, islamic theoretical foundations found great importance in the matter of succession and were effective in maintaining the political order and stability of seljuks, hence we will discuss its components and the opinions of muslim thinkers in that matter.