چگونگی تعاملات دوسویه آل مظفر و اهل تصوف

از شاخصه‌های برجسته حکومت آل مظفر(713-795ق/1314-1393م) به عنوان یکی از حکومت‌های محلی عصر فترت، بهره‌مندی زیاد از مذهب در رویه‌های سیاسی و رفتارهای حکومتی است. حکام شافعی‌مذهب مظفری، به‌منظور حفظ منافع و کسب مشروعیت، نزدیک‌شدن به گروه‌های مختلف مذهبی(صوفیان، سادات و شیعیان) و بهره‌برداری سیاسی از پایگاه مردمی آنان را مدنظر قرار می‌دادند. به‌واسطه جایگاه مناسب اهل تصوف در قلمرو آل مظفر و علاقه حکام مظفری به این گروه مذهبی و سعی آنان در سازش و مدارا با مشایخ، زمینه ایجاد تعاملات دوسویه بین برخی صوفیان با این حکمرانان مهیا شد.یافته‌های این پژوهش که به روش توصیفی– تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه‌ای انجام شده، مبیین آن است که وجوه مختلف تعامل آل‌مظفر با صوفیان که شامل مواردی چون ابراز ارادت به مشایخ آنها، احداث خانقاه و لحاظ کردن امتیازات اقتصادی برای شیوخ صوفی است که به‌دلایلی چون استفاده از پایگاه اجتماعی آنها برای کسب مشروعیت و مقبولیت، باور احتمالی به کرامات و اعمال‌ خارقالعاده‌ شیوخ صوفی و نیز عدم تمایل رهبران صوفی به مسایل دنیوی و حکومتی صورت می‌‌گرفت. در مقابل، بعضی از شیوخ صوفی با استقبال از عنایت حکام مظفری، برقراری تعاملات حسنه‌ با آنها، انذار و پند دادن به مظفریان و دعای خیر و شفاعت برای آنان و رفع درگیری دو گروه متخاصم، به تاثیرگذاری هرچند اندک بر امور حکومتی آل مظفر و کاهش رنج‌های مردم پرداختند.

Quality of Mutual Interactions between Al-Muzaffar and Sufis

One of the focal features of AlMuzaffar government (13141393 AD) is the excessive application of religion in political practices and governmental behaviors. Aimed at preserving their interests and gaining legitimacy, MozaffariShafei’i rulers considered approaching various religious groups (Sufis, Sadats, and Shiites) and politically exploiting their popular position.The conversion of Sufism in this period into a social movement – even though the claim has no political power – led the Sheikhs of Sofia to be viewed as rivals in terms of social power.Owing to the prominent position of this religious group in AlMuzaffar sovereignty, inclination of some Muzaffari rulers towards Sufism, and their efforts in compromise and tolerance with the Sheikhs , paved the ground for mutual interactions between some Sufis and the mentioned rulers. The findings of this research,which has been done with a descriptiveanalytical method in the framework of library studies,indicate that various aspects of AlMuzaffar interactions with Sufis, including the cases such as expressing devotion to Sheikhs, building monasteries and considering economic privileges for Sufi Sheikhs, had their own mainstreams such as exploiting their social base to gain legitimacy and popularity, fluctuating belief in the miracles and extraordinary deeds of Sufi Sheikhs ,and the avoidance of Sufi leaders towards worldly and governmental issues. On the other hand, to influence AlMuzaffar government, though slightly and reduce the suffering of the people, some Sufi sheikhs welcoming the favours of the Muzaffari rulers established fine interactions with them through warning and advising Muzaffaris, praying and interceding for them as well ...