پژوهشی در دین و سیاست مذهبی نادر

در تاریخ ایران حکومت افشاریه ازجمله دولت‌هایی است که مدت زیادی دوام نیاورد، اما به سبب اقدامات کم‌سابقه‌ی موسس آن، توجه بسیاری از محققان و پژوهشگران را به خود جلب کرد. گردآوری، تدوین، تالیف و تولید آثار مکتوب متعدد و متنوع شامل کتاب، مقاله و... توسط نویسندگان داخلی و خارجی، بیانگر اهمیت خاص این دوره در جریانات تاریخی معاصر ایران است. کسانی چون لاکهارت درزمینه‌ی نبوغ نظامی و استعداد سیاسی، نادر را با بزرگانی چون ناپلئون و دیگران مقایسه و او را برتر از آن‌ها دانسته‌اند و اساتیدی چون عبدالهادی حائری او را پیشگام در تئوری وحدت اسلامی و اتحاد دنیای اسلام معرفی کرده‌اند. آنچه در این نظریه‌ها و پژوهش‌ها به آن پرداخته نشده و حداقل ابعاد مختلف آن موردبررسی قرار نگرفته است؛ مطالعه در علل و ریشه‌های تمایلات گوناگون و گاه متناقض مذهبی اوست، که از میان موضع‌گیری‌های مقطعی او در این عرصه به دست می‌آید. در نوشتار حاضر به بیان احتمالات موجود در این عرصه پرداخته‌شده است