مفهوم امامت زیدی و تاثیر آن بر شکل‌گیری جنبش‌های سیاسی اجتماعی شیعیان این فرقه در قرون دوم و سوم ه.ق

تطوّر مفهوم امامت و پیامدهای تعاریف متفاوت از آن ، یکی از چالش‌برانگیزترین مباحث کلامی و تاریخی میان متکلّمان، فقها، علمای شیعی و مورّخان است. در این پژوهش سعی می شود ضمن بهره‌گیری از اسناد تاریخی و دوری از اختلافات پرتنش و توام با تعصّب‌ کلامی، با رویکردی تاریخی و روشمند در ابتدا به صورتی بسیار اجمالی مفهوم امامت را در قرون دوم و سوم ه.ق میان شیعیان زیدی بررسی گردد و سپس به تبیین نقش تعریف شیعیان زیدی از مساله امامت و جایگاه، شئون و وظایف امام، در حیات سیاسی اجتماعی این گروه پرداخته شود تا مشخّص گردد این تعریف چه تاثیرات کاربردی بر جای نهاده است و اساساً تحوّلات اجتماعی و به ویژه سیاسی این فرقه در قرون نخستین ، تا چه اندازه متاثّر از اندیشه امامت و تا چه اندازه محصول عوامل دیگر بوده است؟در خلال این پژوهش روشن خواهد شد شیعیان زیدی امامت را به ضرورتی سیاسی اجتماعی تفسیر کردند و شرط اساسی مشروعیت امامت یک فرد را تلاش برای برپایی اصل امر به معروف و نهی از منکر از راه دعوت مردم به قیام دانستند. تفسیر این شیعیان (زیدی) از مفهوم امامت هرچند در حوزه نظر ایشان را در مقایسه با سایر فِرَق شیعی رویکردی معتدل بخشید ؛ امّا در ساحت عمل، به ورطه اقدامات رادیکال و عمل‌گرایی سیاسی کشانید و حاصل این پراگماتیسم–البته متاثّر از عوامل زمانی و مکانی و زمینه های تاریخیبرپایی شورشهای متعدّد و در نهایت تشکیل حکومت‌هایی مستقل در نقاط مختلف جهان اسلام بود.