زنان و موًسسات خیریه رفاهی– بهداشتی ایران از مشروطه تا پایان حکومت پهلوی دوم

ایجاد و گسترش موسسه های خیریه نوین در دوره مشروطه پایه‌گذاری شد . از همین دوران، شمار زیادی از زنان با برپایی انجمن‌ها و جمعیت‌های مخصوص بانوان، موجودیت خود را اعلام کردند. این انجمن‌ها با صبغه سیاسی و درعین‌حال فعالیتی مخفیانه، در دوران رضاشاه و هم سو با شعارهای دولت مدرن پهلوی اول عرصه تازه‌ای یافتند که فعالیت زنان در موًسسات و انجمن‌های اجتماعی و فرهنگی را میسّر می‌نمود. با تحوّل این تشکّل‌ها و جمعیت‌های زنانه و در راًس آن کانون‌های خیریه رفاهی و بهداشتی، زنان با حمایت و پشتیبانی حکومت، فرصت و موقعیت ارائۀ خدمات در بخش‌های رفاهی و بهداشتی را به دست آوردند.در دوران پهلوی دوم باوجود تحوّلات سیاسی متاًثّر از استعفای رضاشاه، جنگ جهانی دوم و اشغال ایران و به‌رغم دوری روشنفکران و نخبگان فرهنگی از رژیم و همکاری نکردن با سازمان‌ها و نهادهای خیریه رفاهی بهداشتی، بسیاری از زنان با شور و اشتیاق به فعالیت خود در این حوزه ادامه دادند. این مقاله بر آن است به سوًالات زیر پاسخ دهد: 1- حضور زنان در موسسات خیریه رفاهی – بهداشتی، از مشروطه تا پایان حکومت پهلوی دوم چه فراز و نشیب‌هایی داشته است؟ 2- عوامل تشویقی یا موانع بر سر راه زنان فعّال در این حوزه چه بوده و میزان کارآمدی زنان در عرصۀ فعالیت‌های خیریه رفاهی – بهداشتی تا چه میزان قابل ارزیابی است؟روش پژوهش مورداستفاده نیز منابع کتابخانه‌ای و آرشیوی، با روش تحقیقات کیفی و شیوه توصیفی– تحلیلی استایجاد و گسترش موًسسه های خیریه نوین در دوره مشروطه پایه‌گذاری شد . از همین دوران، شمار زیادی از زنان با برپایی انجمن‌ها و جمعیت‌های مخصوص بانوان، موجودیت خود را اعلام کردند. این انجمن‌ها با صبغه سیاسی و درعین‌حال فعالیتی مخفیانه، در دوران رضاشاه و هم سو با شعارهای دولت مدرن پهلوی اول عرصه تازه‌ای یافتند که فعالیت زنان در موًسسات و انجمن‌های اجتماعی و فرهنگی را میسّر می‌نمود. با تحوّل این تشکّل‌ها و جمعیت‌های زنانه و در راًس آن کانون‌های خیریه رفاهی و بهداشتی، زنان با حمایت و پشتیبانی حکومت، فرصت و موقعیت ارائۀ خدمات در بخش‌های رفاهی و بهداشتی را به دست آوردند.در دوران پهلوی دوم باوجود تحوّلات سیاسی متاًثّر از استعفای رضاشاه، جنگ جهانی دوم و اشغال ایران و به‌رغم دوری روشنفکران و نخبگان فرهنگی از رژیم و همکاری نکردن با سازمان‌ها و نهادهای خیریه رفاهی بهداشتی، بسیاری از زنان با شور و اشتیاق به فعالیت خود در این حوزه ادامه دادند. این مقاله بر آن است به سوًالات زیر پاسخ دهد:1-حضور زنان در موسسات خیریه رفاهی – بهداشتی، از مشروطه تا پایان حکومت پهلوی دوم چه فراز و نشیب‌هایی داشته است؟2-عوامل تشویقی یا موانع بر سر راه زنان فعّال در این حوزه چه بوده و میزان کارآمدی زنان در عرصۀ فعالیت‌های خیریه رفاهی – بهداشتی تا چه میزان قابل ارزیابی است؟روش پژوهش مورداستفاده نیز منابع کتابخانه‌ای و آرشیوی، با روش تحقیقات کیفی و شیوه توصیفی– تحلیلی است

Women and welfare institutions – Health , The constitutional period until the end of the second Pahlavi regime

Establishment and spread of new charities were founded during the constitutional era. The same time, a large number of women by holding forums and communities for women, announced their existence. Most of these forums have a history of political and secret activities. Under Reza Shah, along with modern slogans of Iran, a new arena for women in social and cultural institutions and associations came into being. With the evolution of the female population and culminating in the focus groups and charitable welfare health, women with the support of the government, the opportunity to provide services in the sectors of health, welfare and won. Despite political developments affected during the second Pahlavi Reza Shah’s abdication, World War II occupation of Iran and in spite of the cultural elites of intellectuals away from the regime and lack of cooperation with welfare organizations and charities health, many women with a passion and enthusiasm to work they continued in this area.This article attempts to answer the following questions: The presence of women in the welfare charities health, of the Constitution to end the rule of the Pahlavi what is leaps and bounds? Factors encouraging or obstacles to active women in this field, and what degree of effectiveness of charitable activities in the field of women’s wellbeing to what extent be assessed health? The research uses library resources and archives, with qualitative research method in an analytical and descriptive way.