مدلی برای تحلیل اعتماد در زنجیره ‌‌تامین مبتنی بر مدیریت مخاطره (مورد مطالعه: صنعت داروسازی ایران)

زمینه و هدف: عدم ‌اعتماد به زنجیره‌‌ تامین مانع عمده همکاری اعضای زنجیره است. هدف ارائه مدلی برای اعتماد در زنجیره تامین مبتنی ‌بر مدیریت ‌مخاطره در صنعت داروسازی ایران است.روش: این پژوهش از حیث روش و نحو‌ه جمع‌آوری داده‌ها، از نوع پیمایشی و مقطعی و از نظر نوع روش های به‌کاررفته و ماهیت، ترکیبی و آمیخته است. در ابتدا نتایج تحقیقات پیشین با استفاده ‌از روش فرا ترکیب مورد تحلیل قرار گرفتند. 27مقاله از بین100مقاله یافت شده بین سال‌های1990 تا 2023 تحلیل شدند در ادامه با انجام مصاحبه ‌نیمه ‌ساختاریافته و نمونه‌گیری‌ هدفمند با خبرگان زنجیره ‌تامین صنعت‌ داروسازی ایران با رویکرد تحلیل‌ مضمون و ترکیب نتایج فراترکیب و تحلیل ‌مضمون، عوامل ‌خطرآفرین زنجیره ‌تامین صنعت ‌داروسازی ایران شناسایی شدند. پس از تحلیل روایی نتایج، با روش ضریب نسبی روایی محتوا، مدلی شامل ده‌ عامل به‌ عنوان عوامل ‌نهایی ‌خطر آفرین صنعت ‌داروسازی ایران به دست آمد. احتمال ‌وقوع، پیامد و اهمیت، سطح آستانه ‌تحمل‌ مشترک‌ ذینفعان برای هر عامل مشخص و این عوامل در نهایت در دو دسته قرار گرفتند.یافته‌ها: دسته اول یعنی عواملی که در آن‌ها اعتماد وجود دارد، عبارت‌اند از: پیچیدگی و ناسازگاری سامانه‌های اطلاعاتی، کیفیت‌ پایین مواد ‌اولیه و محصول، فناوری‌های بخش توزیع، افزایش قیمت مواد‌ اولیه و دارو، ترابری و بیمه‌ها. دسته دوم یعنی مخاطرات عبارت‌اند از: عوامل محیطی، نوسانات تقاضا، عدم ‌تامین به‌موقع مواد اولیه، دسترس ‌نبودن دارو و تحویل به‌موقع آن، تامین‌ ارز، پرداخت‌های‌ مالی ‌خارجی.نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نشان داد که در عوامل، افزایش‌ قیمت مواد اولیه ‌و دارو، ترابری ‌و بیمه‌ها، بین ذینفعان زنجیره ‌تامین داروسازی ایران بیشترین سطح اعتماد و در عوامل، پیچیدگی و ناسازگاری سامانه‌های اطلاعاتی، کیفیت‌ پایین مواد ‌اولیه ‌و محصول، فناوری‌های بخش‌ توزیع، کمترین سطح ‌اعتماد وجود دارد. در عوامل، نوسانات ‌تقاضا، عدم‌ تامین به ‌موقع مواد ‌اولیه، دسترس ‌نبودن دارو، تحویل به‌ موقع آن، بین ذینفعان اعتمادی وجود ندارد و سطح‌ مخاطره نیز کم است و عوامل محیطی و تامین‌ ارز، پرداخت‌های‌ مالی ‌خارجی، مهم‌ترین مخاطرات بودند و باید در اولویت مدیریت‌ مخاطره قرار گیرند.

risk based trust analysis model for supply chain (case study: iranian pharmaceutical industry)

background and purpose: lack of trust in the supply chain is a major obstacle to the cooperation of supply chain members. the goal of this paper is to present a model for trust in the supply chain based on risk management in the pharmaceutical industry of iran.methodology: this research is survey and cross-sectional in terms of data collection method and in terms of the type of methods used and its nature is composite and mixed. at first, the results of previous researches were analyzed using meta synthesis. twenty-six articles out of 100 articles found between 1990 and 2023 were analyzed. next by conducting semi-structured interviews and targeted sampling with supply chain experts in iran’s pharmaceutical industry using thematic analysis approach. the results of meta-synthesis and thematic analysis were combined and risk factors of iran’s pharmaceutical industry supply chain was identified. after analyzing the validity of the results with the method of content validity ratio, a model including ten factors was obtained as the final risk-creating factors of the iranian pharmaceutical industry.results: the first category, the factors in which there is trust, were: the complexity and incompatibility of information systems, low quality of raw materials and products, the technologies of the distribution sector, the increase in the price of raw materials and medicine, transportation and insurances. the second category risks are environmental factors, demand fluctuations, lack of timely supply of raw materials, unavailability of medicine and its timely delivery, currency supply, foreign financial payments.conclusion: the results of the research showed that there is the highest level of trust in the factors: the increase in the price of raw materials and medicine, transportation and insurance and the lowest level of trust in: the complexity and incompatibility of information systems, the low quality of raw materials and products, as well as distribution technologies. in the factors, demand fluctuations, lack of timely supply of raw materials, unavailability of medicine and its timely delivery among the beneficiaries, there is no trust and the level of risk is low. environmental factors, currency supply and foreign financial payments were the most important risks that should be prioritized in risk management.