ارزیابی و رتبه‌بندی تامین‌کنندگان سبز با ترکیب تحلیل مسیر و تکنیک‌های تصمیم‌گیری

زمینه و هدف: فشارهای خارجی از سوی قانون‌گذاران، مشتریان، تامین‌کنندگان، رقبا، گروه‌های اجتماعی و رسانه‌ها به‌طور فزاینده‌ای سازمان‌ها را مجبور می‌کنند تا فعالیت‌های مرتبط با محیط‌زیست را در فرآیندهای تجاری خود دخیل کنند. مدیریت زنجیره تامین سبز موضوعی موردتوجه در میان دانشگاهیان و متخصصین است. این سیستم یکی از نوآوری های اخیر جهت افزایش توانایی مدیریت زنجیره تامین است. هدف اصلی پژوهش حاضر، ارزیابی و رتبه‌بندی تامین‌کنندگان سبز با ترکیب تحلیل مسیر و تکنیک‌های تصمیم‌گیری (سوارا و تاپسیس) است.روش: روش پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش جمع‌آوری داده‌ها، توصیفی پیمایشی است. بدین منظور، نخست با مرور ادبیات، هفت عامل بحرانی موفقیت در پذیرش سیستم مدیریت زنجیره تامین سبز استخراج شد. جامعه و نمونه آماری پژوهش در خصوص بررسی تاثیرگذاری عوامل بحرانی در صنعت گاز، شامل 80 نفر از خبرگان و متخصصان است که به دلیل محدود بودن جامعه از تمامی اعضای نمونه به‌منظور جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه بهره گرفته شد. همچنین نمونه موردبررسی به‌منظور تکمیل پرسشنامه دوم و اجرای تکنیک سوارا شامل 40 نفر از متخصصان و مدیران صنعت گاز است که به‌منظور ارزیابی عوامل با استفاده از پرسشنامه از نظرات آن‌ها بهره گرفته شد. درنهایت از نظرات 12 خبره صنعت به‌منظور رتبه‌بندی تامین‌کنندگان بهره گرفته شد.یافته ها و نتیجه گیری: خروجی تحلیل مسیر حاکی از آن است که تمامی عوامل بحرانی موفقیت در پذیرش سیستم مدیریت زنجیره تامین صنعت موثر هستند. همچنین خروجی تحلیل سوارا نشان داد که عامل بحرانی مشارکت تمامی کارکنان با بیشترین وزن به‌عنوان مهم‌ترین عامل بحرانی موفقیت و عوامل تعهد مدیریت ارشد و طراحی محصول/فرآیند سبز در اولویت‎های بعدی ازنظر اهمیت قرار دارند. عامل اندازه‌گیری عملکرد نیز با کمترین وزن به‌عنوان کم‌اهمیت‌ترین عامل بحرانی موفقیت در پذیرش مدیریت زنجیره تامین سبز در صنعت گاز شناسایی شد. در انتها، با به‌کارگیری تکنیک تاپسیس، رتبه‌بندی هفت تامین‌کننده صنعت تعیین و پیشنهاد‌های کاربردی به مدیران صنعت ارائه شد.

Evaluating and ranking the green suppliers by combining the path analysis and decision technics

Aim & background: external pressures of the legislators, customers, suppliers, rivals, social groups and media increasingly forces the organizations to include activities related to environment in their business processes. Green Supply Chain management is a considerable subject among the academics and experts. this system is one of the new innovations to increase the supply chain management ability. The main goal of the research is combining evaluation and ranking of green suppliers with the mixture of path analysis and decision making technics(swara and topsis).Method: research method from the aim viewpoint is applied and from the method of data gathering point of view it’s descriptivesurvey. For this, first seven success critical agents in acceptance of Green Supply Chain management system was extracted by reviewing the literature. Research’s statistical society and sample for investigating critical agents impact on the gas industry includes 80 experts and specialists that because of the society limitation all of the sample members were used to gather information of the questionnaire. Also the sample which is under reviewing to complete the second questionnaire and perform the swara technic includes 40 experts and managers of the gas industry whom to evaluate the agents using questionnaire their viewpoints were exploited. At last comments of 12 industry’s experts were used to rank the suppliers.Findings and Conclusion: Output of the path analysis indicates that all of the success critical agents is effective in acceptance of Green Supply Chain management system. Also swara analysis output showed that “staff full participation” with highest weight is the most important success critical agent and “senior management obligation” and “product design/ green process” agents are next priorities from the importance viewpoint. Also “performance measurement” agent with lowest weight was identified as least important success critical agent in acceptance of Green Supply Chain management system in gas industry. At last ranking of seven industry suppliers were determined using topsis technic and applied suggestions was presented to industry managers.