بررسی الگوی‌های زیستی، روانی و اجتماعی رابطه پزشک و بیمار: گذر از الگوی زیست پزشکی

مقدمه: اهمیت و تاثیر رابطه اجتماعی میان پزشکان و بیماران، بر پیامدهای بالینی، روانی ـ اجتماعی و رفتاری مشاوره سبب شده است تا توجه چشمگیری به شکل‌ها و عوامل تعیین‌کننده این رابطه معطوف شود. هدف اصلی این مطالعه بررسی الگوی های زیستی، روانی و اجتماعی رابطه پزشک و بیمار در گذر از الگوی زیست پزشکی است.روش: روش این بررسی اسنادی است و مقاله‌های انگلیسی سال‌های 1980 تا 2011 موجود در پایگاه‌های اطلاعاتی springer، wiley و proquest بررسی شده و کلمات کلیدی doctor-patient relationship، biomedical model وbiopsychosocial model جزء کلیدواژه‌های آنها بود و برخی مقاله‌های فارسی نیز وارد مطالعه شدند.یافته‌ها: در کشورهای توسعه‌یافته، تبادل اطلاعات، الگوی غالب ارتباطی است و جنبش مصرف‌کننده‌ی سلامت، به متداول شدن مدل تصمیم‌گیری مشارکتی و ارتباط بیمارمحور منجر شده است. مدلی که در آن ضرورت جامع‌نگری به انسان چندبعدی به‌طور روزافزونی مطرح می‌شود. انسانی مرکب از ابعاد زیستی، روانی و اجتماعی. این پیچیدگی، تغییری نمونه ای را در رابطه پزشک و بیمار تحمیل می‌کند: گذاری از مدل پزشکی زیستی خطی به مدل زیستی ـ روانی ـ اجتماعی دورانی با تاثیرهای متقابل بی‌شمار.نتیجه‌گیری: برای جستجوی مراقبت­های درمانی موثرتر و انسانی­تر، مطالعه جامعه‌شناختی رابطه پزشک و بیمار می­تواند زمینه‌های اجتماعی که در فرایند درمان بیماران مورد غفلت واقع شده‌اند را برجسته­تر کند. لذا آموزش مهارت‌های ارتباطی در کنار فن و دانش پزشکی، ایجاد پیوندهای مناسب در زمینه پژوهش و آموزش میان دانشکده‌های علوم انسانی و علوم پزشکی و جایگزین کردن الگوهای ارتباطی بیمارمدار می‌تواند راهکارهای مناسبی برای گذار از مدل سنتی پزشکی زیستی به مدل چندبعدی زیستی ـ روانی ـ اجتماعی باشد.