تراوایی اخلاق زیستی اسلامی و اخلاق زیستی سکولار

امروزه در جهان شاهد رشد فزاینده‌ی علوم به‌ویژه علوم زیستی و پزشکی هستیم. الزامات اخلاقی این توسعه‌ی علمی در حال حاضر در جهان اسلام بدون توجّه و تمرکز کافی بر جنبه‌های بومی و اسلامی مدّ نظر قرار می‌گیرد و حتی نهادهای بین‌المللی به لزوم پرداختن به جنبه‌های مذهبی گفتمان اخلاق زیستی در کشورهای اسلامی به درستی آگاه نیستند. از سوی دیگر معرفی یک نظریه‌ی اخلاقی جامع پیرامون موضوع اخلاق زیستی مستلزم تاملی دقیق و عمیق در مبانی جهان‌بینانه و فلسفی است. یکی از راهکارهای مناسب برای ورود به این بحث که در این مقاله به آن پرداخته شده است؛ مطالعه‌ی تطبیقی مبانی جهان‌بینانه و فرااخلاقی بین اخلاق زیستی اسلامی و اخلاق زیستی سکولار است. از این‌رو نگارندگان می‌کوشند به تفاوت‌های موجود در جهان‌بینی این دو نگره‌ی اخلاقی بپردازند از جمله: تفاوت در اعتقاد به منشا و خالق هستی، تفاوت در نگرش به کلّیت هستی و تفاوت در نگاه به عالم مادّی و قوانین حاکم بر آن و سپس به تفاوت‌های انسان‌شناسانه‌ی این دو نگره اخلاقی اشاره کنند که تفاوت در نگرش به خلقت انسان، تفاوت در نگرش به ابعاد وجودی انسان و زندگی پس از مرگ از جمله آنهاست و نهایتاً به تفاوت‌های فرااخلاقی در اخلاق زیستی اسلامی و سکولار از جمله تفاوت در وجودشناسی اخلاقی، تفاوت در معرفت‌شناسی اخلاقی و تفاوت در دلالت‌شناسی اخلاقی اشاره نمایند. پاره‌ای از شباهت‌های نگره‌ی اسلامی و نگاه سکولار به اخلاق زیستی که عمدتاً شباهت‌های هنجاری هستند نیز از دیگر نکاتی است که نگارندگان به مطالعه‌ی آن پرداخته‌اند.در نتیجه‌ می‌توان به پذیرش تفاوت‌ها و شباهت‌ها به ‌عنوان یک واقعیّت موجود، برای آغاز یک گفتگوی سازنده‌ی دوجانبه و معرفی مبانی اخلاق زیستی اسلامی اشاره کرد.