ناامنی غذایی و سرمایه اجتماعی

مقدمه: امنیت غذایی یکی از فاکتورهای اصلی تامین‌کننده سلامت فردی و اجتماعی است و ضامن توسعه و پیشرفت جامعه محسوب می‌شود و از چنان اهمیتی برخوردار است که بانک جهانی و فائو هدف توسعه هزاره سوم را امنیت غذایی معرفی نموده است. در همین راستا، مقاله حاضر می‌کوشد میزان ناامنی غذایی خانوارهای شهر تبریز و نقش سرمایه اجتماعی در کاهش آن را مورد مطالعه قرار دهد.روش: تحقیق به روش پیمایشی در سال 1391 انجام شد و جامعه آماری پژوهش را سرپرستان خانوارهای شهر تبریز تشکیل دادند که تعداد آنها بالغ بر 378329 خانوار بود. از این تعداد، 426 خانوار بر اساس روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شدند و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود. تحلیل پایایی متغیرهای ناامنی غذایی و سرمایه اجتماعی نشان‌دهنده پایایی بالایی است. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری شده از نرم افزار spss نسخه 22 استفاده شده است.یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که میزان ناامنی غذایی در خانوارهای شهر تبریز در سطح پایین (10/4 از 100) قرار داشته و تحلیل همبستگی پیرسون نیز حاکی از آن است که ابعاد سرمایه اجتماعی یعنی اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و شبکه روابط اجتماعی با ناامنی غذایی همبستگی منفی و معکوسی داشته است. در بین ابعاد سه­گانه سرمایه اجتماعی، شبکه روابط اجتماعی و مشارکت اجتماعی وارد مدل نهایی شده و توانسته­‌اند نزدیک به 19 درصد از تغییرات ناامنی غذایی را تبیین نمایند. بعد اعتماد اجتماعی از مدل نهایی خارج شده و تاثیر معناداری در تبیین تغییرات ناامنی غذایی ایفا نمی‌کند.نتیجه‌گیری: در میان ابعاد سه‌گانه سرمایه اجتماعی، شبکه روابط اجتماعی و مشارکت اجتماعی تعیین‌کننده‌های مناسبی برای کاهش ناامنی غذایی خانوارهای شهر تبریز محسوب می‌شوند. همچنین شبکه روابط اجتماعی در زمره عمده‌ترین و مهمترین عامل کاهش ناامنی غذایی خانوارها به شمار می‌رود.