استدلال‌های شیب لغزنده: مطالعه موردی دیدگاه‌های‌ هاف لافولیت

استدلال‌های شیب لغزنده از جمله ابزارهای پر کاربردِ ارزیابی در اخلاق هستند. صورت بندی ساده‌ی این استدلال‌ها چنین است: 1) اگر فعل x را مجاز بدانیم و اجازه انجام آن را بدهیم، آنگاه چنین تجویزی به تدریج به انجام فعل y خواهد انجامید. 2) فعل y اخلاقاً فعلی نادرست است. 3) فعل x را نباید مجاز دانسته و اجازه انجام آن را بدهیم (نتیجه). فیلسوفان اخلاق درباره‌ی ساختار دقیق، شکل‌های گوناگون و اعتبار این نوع استدلال‌ها سخن‌های بسیار گفته‌اند. یکی از فیلسوفان اخلاق در دوره‌ی معاصر که در این باب به پژوهش و اظهار نظر پرداخته، ‌هاف لافولیت است. او معتقد است مولفه‌ی اصلی این استدلال‌ها که در مقدمه اول آن‌ها وجود دارد اما به آن تصریح نمی‌شود و یا از آن غفلت می‌شود «احتمالِ» وقوعِ تالی آن‌هاست، لذا باید قیدِ «احتمال» در نتیجه‌ی این استدلال‌ها ذکر شود. ذکر نکردن «احتمال» در نتیجه ی استدلال، نوعی غفلت و از نظر ما مغالطه است، و از سوی دیگر ذکر کردن آن، قدرت اقناع کنندگیِ استدلال را از بین می‌برد. از نظر وی در صورتی که قید «احتمال»در استدلال ذکر شود، به طور قطع استدلال، استدلال شیب لغزنده خواهد بود ،اما به جهت وجود قیدِ احتمال، به لحاظ منطقی استدلالی نامعتبر است و اگر قید «ضرورت» ذکر شود، استدلال معتبر خواهد بود، اما دیگر استدلالِ شیب لغزنده نیست و «استدلال استقراییِ صریح» یا «استدلال علّیِ صریح» خواهد بود که به لحاظ منطقی هر دو معتبرند. نوشتار حاضر ضمن معرفی دیدگاه‌های‌ هاف لافولیت در این خصوص، نقاط ضعف دیدگاه‌های وی را بیان کرده و از این موضع دفاع خواهد کرد که با رعایت شرایطی چند، این استدلال‌ها می‌توانند معتبر بوده و در مباحث اخلاقی به کار گرفته شوند.