برچسب‌گذاری محصولات اصلاح ژنتیکی؛ موضوع اختلاف نظام حقوقی اتحادیه اروپا و ایالات متحده

زمینه و هدف: موضوع برچسب‌گذاری محصولات اصلاح‌شده ژنتیکی (genetically modified) مهم‌ترین موضوع بحث‌برانگیز در حوزه این محصولات می‌باشد. در واقع اختلاف دیدگاه‌ها بر سر این است که آیا الصاق برچسب بر روی این محصولات که بیانگر تراریخته‌بودن آن است، باید اجباری باشد یا این‌که تولیدکنندگان در این خصوص مختارند؟ ضرورت تبیین این موضوع در این است که مصرف‌کننده حق دارد بداند آیا محصولی را که خریداری می‌کند، به ‌صورت طبیعی تولید شده است یا در ساختار ژنتیکی آن تغییراتی صورت گرفته ‌است تا سپس دست به انتخاب آگاهانه محصول بزند. یکی از مناسب‌ترین شیوه‌های آگاه‌سازی مصرف‌کننده در این خصوص، الصاق برچسب حاوی تراریخته‌بودن بر روی محصول مورد نظر است. هدف از این پژوهش این است که با مقایسه دو سیستم برچسب‌گذاری ایالات متحده و اتحادیه اروپا، بهترین شیوه در خصوص برچسب‌گذاری محصولات تراریخته تبیین شود.روش: روش تحقیق این مقاله از گونه توصیفی ـ تحلیلی است و اطلاعات مورد نظر با استفاده از فیش‌برداری گردآوری شده است، سپس اطلاعات مذکور با توجه به قوانین و مقررات نظام‌های حقوقی ایالات متحده و اتحادیه اروپا و نیز موافقت‌نامه‌های سازمان تجارت جهانی در خصوص برچسب‌گذاری محصولات تراریخته، مورد تحلیل قرار گرفته‌اند.یافته‌ها: در حال حاضر در رابطه با برچسب‌گذاری محصولات تراریخته دو سیستم عمده وجود دارد. از یکسو قوانین ایالات متحده هیچ گونه الزامی را در خصوص برچسب‌گذاری این محصولات اعمال نمی‌نماید (برچسب‌گذاری اختیاری)، اما از سوی دیگر اتحادیه اروپا به طور سختگیرانه‌ای تولیدکنندگان را ملزم به برچسب‌گذاری محصولات مزبور می‌نماید (برچسب‌گذاری اجباری).بحث و نتیجه‌گیری: نهایتاً آنچه از بررسی رویکردهای مختلف استنباط می‌شود، این است که با توجه به دو حق اساسی مصرف‌کننده، یعنی حق دانستن و نیز حق انتخاب، باید رویکرد اتحادیه اروپا، یعنی سیستم برچسب‌گذاری اجباری را، مناسب‌ترین شیوه موجود در خصوص برچسب‌گذاری محصولات تراریخته دانست.