استفاده از اختراع ثبت‌شده در تحقیقات آزمایشگاهی (مطالعه تطبیقی)

یکی از موضوعات بحث‌برانگیز در مجموعه گفتمان مالکیت فکری استفاده از اختراع ثبت‌شده در تحقیقات آزمایشگاهی است. از آنجا که دانش و فناوری به کاررفته در اختراع منبع ارزشمندی برای پیشبرد تحقیقات و اکتشافات متعاقب است، بسیاری بر این عقیده هستند که قلمروی مجاز برای انجام آزمایش بر روی موضوع اختراع می‌بایست گسترش یابد. برخلاف این رویکرد، مقاله پیشرو ضمن مطالعه تطبیقی قوانین چند کشور چنین استدلال می‌کند که توسعه استثنائات بر حقوق مخترعین و افزایش محدوده استفاده از اختراع می‌تواند موجب برهم‌خوردن تعادل ایجادشده میان هزینه‌های صرف‌شده برای ابداع و ثبت آن از یکسو و حقوق اعطایی از سوی دیگر گردد و متعاقباً منجر به تضعیف مبنای وجودی و کارکرد اصلی نظام ثبت اختراع، یعنی ایجاد انگیزه و تشویق اعضای جامعه به نوآوری شود. بنابراین مصادیق استثنائات بر این حقوق می‌بایستی محدود نگه داشته شوند و به جای افزایش این استثنائات، نسبت به تقویت و ترویج سازوکارهای قانونی استفاده از اختراع که همراه با رضایت مخترع هستند، اقدام کرد.این مقاله برگرفته‌شده از طرح پژوهشی در مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران می‌باشد.