سنتزپژوهی شاخص‌های اخلاقی آموزش‌ روخوانی و روان خوانی قرآن کریم به فراگیران بر اساس سیره تربیتی ائمه اطهار (ع)

زمینه و هدف: آموزش قرآن کریم به فراگیران از اهداف مهم در نظام تعلیم و تربیت کشور است. یکی از اهداف مهم آموزش قرآن توجه به اخلاق و تربیت اخلاقی فراگیران است، از سویی آموزش قرآن کریم مبتنی بر اخلاقیات یکی از زمینه‌های مهم در آموزش است. سیره تربیتی ائمه (ع) به عنوان الگویی جامع در آموزش قرآن کریم شناخته می‌شود که سرشار از آموزه‌های تربیتی اخلاقی است، لذا پژوهش حاضر، با هدف شناسایی شاخص‌های اخلاقی آموزش‌ روخوانی قرآن کریم بر اساس دیدگاه ائمه اطهار (ع) انجام پذیرفت.روش: این پژوهش از نوع کیفی و روش سنتزپژوهی است. جامعه پژوهش مقالات پایش‌شده هستند (374 مقاله) که از سال 1387 تا 1402 در مورد اخلاق در آموزش قرآن کریم مبتنی بر سیره ائمه اطهار (ع) در پایگاه‌های تخصصی و علمی ارائه‌ شده‌اند. نمونه پژوهش 18 مقاله است که این تعداد بر اساس پایش موضوعی، اشباع نظری داده‌ها و به صورت هدفمند انتخاب‌شده‌اند. داده‌های پژوهش از تحلیل کیفی اسناد مورد مطالعه، گردآوری ‌شده‌اند.ملاحظات اخلاقی: در نگارش مقاله جنبه‌های اخلاقی شامل حفظ اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.یافته‌ها: با تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها، شاخص‌های اخلاقی در آموزش‌های قرآن کریم در 4 بُعد، 11 عامل و 56 مقوله شامل بعد عاطفی در آموزش قرآن کریم (شایستگی عاطفی، روحیه جهادی، اسوه و الگومحوری)، بعد اخلاق‌شناختی در آموزش قرآن کریم (دانش موضوعی و دانش تربیتی)، بعد نگرش اخلاقی در آموزش قرآن کریم (آداب معاشرت، تعهد و مسئولیت‌پذیری، هدفمندی و نگرش برنامه‌ای) و بُعد اخلاق مهارتی (ممارست و پشتکار، تعامل محوری، کاربردی‌سازی آموخته‌های قرآنی) مورد سازمان‌دهی قرار گرفت.نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد مولفه‌ها و شاخص‌های اخلاقی آموزش قرآن کریم مبتنی بر سیره تربیتی ائمه (ع) علاوه بر ابعاد تخصصی، شامل ابعاد مهارتی، نگارشی و عاطفی است.

synthesizing the ethical indicators of reciting the holy quran to studentsbased on the educational history of the imams of athar (as)

background and aim: teaching the holy quran to students is one of the important goals in the educationsystem of the country. one of the important goals of teaching the quran is to pay attention to the ethics andmoral education of learners; on the other hand, teaching the holy quran based on ethics is one of the importantfields in education. the educational history of imams (as) is known as a comprehensive model in the teachingof the holy quran, which is full of educational and moral teachings. therefore, the current research was carriedout with the aim of identifying the moral indicators of teaching recitation of the holy quran based on theperspective of the imams of athar (pbuh).methods: this research is qualitative and the method of research is synthesis. the research community is allthe articles (374 articles) that have been presented in specialized and scientific databases from 2008 to 2023about ethics in the teaching of the holy quran based on the biography of imams athar (as). the sample of theresearch is 18 articles, which were selected based on thematic monitoring, theoretical saturation of data andpurposefully. the research data were collected from the qualitative analysis of the studied documents.ethical considerations: in writing the article, ethical aspects including preserving the authenticity of the texts,honesty and trustworthiness have been observed.results: by analyzing the data, the moral indicators in the teaching of the holy quran in 4 dimensions, 11factors and 56 categories including the emotional dimension in the teaching of the holy quran (emotionalcompetence, jihadi spirit, oswah and central model); cognitive ethical dimension in the teaching of the holyquran (thematic knowledge and educational knowledge), ethical attitude dimension in the teaching of the holyquran (manners, commitment and responsibility, purposefulness and programmatic attitude) and the ethicaldimension of skills (practice and perseverance, central interaction, application of quranic learning) wasorganized.conclusion: the results showed that the components and moral indicators of teaching the holy quran basedon the educational history of imams (as) include skill, writing and emotional aspects in addition to specializeddimensions.