نقش رهبری اخلاقی و توسعه حرفه‌ای بر اخلاق ارزشیابی و مسئولیت جمعی اعضای هیات‌علمی دانشگاه تبریز

زمینه و هدف: امروزه دانشگاه‌ها برای ادامه حیات خود نیازمند مسئولیت‌پذیری جمعی، اخلاق ارزشیابی و رهبری اخلاقی هستند. در این میان، توسعه حرفه‌ای به عنوان متغیر میانجی نقش سازنده‌ای در ارتقای دانش و مهارت اعضای هیات‌علمی برای دستیابی به این اهداف ایفا می‌کند. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش رهبری اخلاقی و توسعه حرفه‌ای بر اخلاق ارزشیابی و مسئولیت جمعی اعضای هیات‌علمی دانشگاه تبریز انجام شده است.روش: روش پژوهش حاضر، توصیفی از نوع همبستگی و مبتنی بر مدل‌یابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه اعضای هیات‌علمی دانشگاه تبریز در سال تحصیلی 97-1396 به تعداد 800 نفر می‌باشد که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای نسبتی و با توجه به جدول کرجسی و مورگان، 260 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌های پژوهش از پرسشنامه‌های رهبری اخلاقی براون و همکاران (2005 م.)، توسعه حرفه‌ای صفاری زنجانی (2010 م.)، اخلاق ارزشیابی نایینی و همکاران (2008 م.) و مسئولیت جمعی لوگرفو و گودارد (2008 م.) استفاده شد. برای بررسی روایی پرسشنامه‌ها از تحلیل عاملی تاییدی و برای سنجش پایایی پرسشنامه‌ها، از آلفای کرونباخ استفاده شده است که ضرایب محاسبه‌شده به ترتیب 0.91، 0.83، 0.80 و 0.81 می‌باشند. داده‌های حاصل با استفاده از روش معادلات ساختاری و با بهره‌گیری از نرم‌افزارهای spss 24 و lisrel 8.8 تحلیل شدند.ملاحظات اخلاقی: درباره اهداف پژوهش و محرمانگی اطلاعات به شرکت‌کنندگان توضیح داده شد و رضایت آگاهانه آن‌ها اخذ گردید.یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که رابطه مثبت و معنی‌دار بین متغیرهای رهبری اخلاقی و مسئولیت جمعی (0.39=β)، رهبری اخلاقی و توسعه حرفه‌ای (0.56=β) وجود دارد. در عین حال، بین توسعه حرفه‌ای و اخلاق ارزشیابی (0.34=β) و توسعه حرفه‌ای و مسئولیت جمعی (0.35=β) رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد. علاوه بر این، نقش میانجی توسعه حرفه‌ای در مدل تایید شد. با تایید نقش توسعه حرفه‌ای، رهبری اخلاقی دارای اثر غیر مستقیم، مثبت و معنی‌دار بر اخلاق ارزشیابی با ضریب (0.19=β) و رهبری اخلاقی دارای اثر غیر مستقیم، مثبت و معنی‌دار بر مسئولیت جمعی با ضریب (0.20=β) می‌باشد.نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که هرگونه افزایش در میزان رهبری اخلاقی همراه با افزایش در تمایل به توسعه حرفه‌ای اعضای هیات‌علمی در دانشگاه خواهد بود و هرگونه افزایش در میزان توسعه حرفه‌ای همراه با افزایش در میزان مسئولیت جمعی و اخلاق ارزشیابی اعضای هیات‌علمی خواهد بود.

the role of ethical leadership and professional development onevaluation ethics and collective responsibility oftabriz university faculty members

background and aim: today, universities need collective responsibility, evaluation ethics and moral leadership to continue theirexistence. meanwhile, professional development as a mediating variable plays a constructive role in improving the knowledge andskills of faculty members to achieve these goals. therefore, the present research was conducted with the aim of investigating therole of ethical leadership and professional development on the evaluation ethics and collective responsibility of academic staffmembers of tabriz university.methods: the present research method is descriptive of the correlation type and based on structural equation modeling. thestatistical population of the research includes all academic staff members of tabriz university in the academic year of 2017-2018in the number of 800 people, using proportional stratified random sampling method and according to krejcie and morgan's table,260 people as the sample was selected. to collect research data from brown & et al (2005) ethical leadership questionnaires,professional development safari zanjani (2019), evaluation ethics naeini & et al (2008) and collective responsibility logerfo &goddard (2008) was used. confirmatory factor analysis was used to check the validity of the questionnaires and cronbach's alphawas used to measure the reliability of the questionnaires. the calculated coefficients were 0.91, 0.83, 0.80 and 0.81, respectively.the obtained data were analyzed using structural equation method and spss 24 and lisrel 8.8 software.ethical considerations: the objectives of the research and the confidentiality of information were explained to the participantsand their informed consent was obtained.results: the results of the research showed that there is a positive and significant relationship between the variables of ethicalleadership and collective responsibility (β=0.39), ethical leadership and professional development (β=0.56). at the same time,there is a positive and significant relationship between professional development and evaluation ethics (β=0.34) and professionaldevelopment and collective responsibility (β=0.35). in addition, the mediating role of professional development was confirmed inthe model. by confirming the role of professional development, ethical leadership has an indirect, positive and significant effecton evaluation ethics with a coefficient (β=0.19) and ethical leadership has an indirect, positive and significant effect on collectiveresponsibility with a coefficient (β=0.20).conclusion: the results showed that any increase in the amount of ethical leadership will be accompanied by an increase in thedesire for professional development of faculty members in the university and any increase in the amount of professionaldevelopment will be accompanied by an increase in the amount of collective responsibility and evaluation ethics of facultymembers.