نقش دهقانان در ایفای امنیت و رفاه شهروندان در دو قرن اول اسلامی

یکی از مهم‌ترین مولفه‌های حقوق شهروندی، تامین امنیت و رفاه در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. دهقانان در گذار از دوره ساسانی به دوره اسلامی، با مصالحه با مسلمانان و به تدریج مسلمان‌شدن آنان و پیرو آن توده‌های مردم تحت امرشان، جان و مال خود و رعایایشان را از تعرض مهاجمان عرب حفظ نمودند. بدین‌گونه امنیت و رفاه را برای خود و شهروندان با نقش رابط میان حاکمان مسلمان با توده‌های مردم تامین نمودند. بنابراین هدف این پژوهش، نقش دهقانان در ایفای امنیت و رفاه شهروندان در قرون اولیه اسلامی است. این پژوهش به صورت کتابخانه‌ای و اسنادی و روش توصیفی تحلیلی و تاریخی انجام یافته است. پس از بررسی و تجزیه و تحلیل منابع این نتیجه حاصل شد که دهقانان با ایجاد جزایر امن در ایران در طول دو قرن اول هجری قمری، نه‌تنها موجب تامین و تضمین امنیت و رفاه نسبی اقتصادی و اجتماعی خود و رعایای تحت امرشان شدند، بلکه باعث حفظ مواریث کهن و انتقال آن به دوران جدید نیز گشتند. بنابراین آنان با مصلحت‌اندیشی‌های گوناگون در زمان‌ها و مکان‌های متفاوت چه در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی و چه در حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی به طور نسبی و باواسطه امنیت و رفاه خود و شهروندانشان را تامین نمودند.