تبیین نقش مبانی انسان‌شناختی سیاست سکولار در تحقق حقوق شهروندی و مقایسه آن با مبانی اسلام

حقوق شهروندی، از ضروریات جامعه انسانی است و حکومت‌ها نیز بر اساس مبانی انسان‌شناختی خود، درباره آن، سیاستگذاری می‌کنند. هدف مقاله، پاسخ به این سوال است که مبانی انسان‌شناختی سیاست سکولار در تحقق حقوق شهروندی چه نقشی دارد و تمایز آن با مبانی اسلام چیست؟ در پژوهش حاضر با شیوه تحلیل تطبیقی مقایسه‌ای به این مساله پرداخته شد. یافته‌های تحقیق، نشان می‌دهد که شهروندان در سیاست سکولار، محکوم قوانین طبیعی و بشری بوده و محق، خودخواه و خودمحورند و از قید ارزش‌های الهی، کاملاً آزاد و رهایند؛ این سیاست، به چندگانگی ذاتی میان انسان‌ها قائل است و به مادیات و قدرت، گرایش دارد. منزلت و ارزش شهروندان در این نگاه، به گونه‌ای است که او در جهت التذاذ هرچه بیشتر، سلطه عقل بر شریعت و نفی انسان کامل، قدم برمی‌دارد. این تصویر مادی‌انگارانه از انسان، موجب شده تا سیاست، به تدبیر حقوق مادی و رفاهی انسان، محدود شود و انسان، اسیر تمایلات نفسانی گردد، اما سیاست اسلامی، انسان را توحیدمحور و فضیلت‌محور دانسته و دنیا را مزرعه آخرت می‌داند. در این نگاه، آزادی حقیقی شهروند، با خداپرستی به دست می‌آید. همچنین همه ابعاد و نیازهای فطری انسان را در نظر دارد و درصدد اقامه عدل و تنظیم امور فردی و اجتماعی و دستیابی به سعادت دنیا و آخرت اوست. بنابراین دیدگاه اسلام برخلاف نگاه سکولاریسم، از شناختی همه‌جانبه به حقوق و نیازهای انسان برخوردار است.