جوانب اخلاقی و حقوقی دست‌ورزی محصولات زراعی از منظر مسوولیت مدنی در کامن‌لا

زمینه و هدف: طی دهه گذشته تولید غلات تراریخته با استفاده از فناوری‌های زیستی، توجهات جهانی را به خود معطوف داشته است. هدف از این مطالعه تحلیل جوانب اخلاقی و حقوقی مرتبط با دست‌ورزی ژنتیکی محصولات زراعی از نگاه مسوولیت مدنی در کامن‌لا می‌باشد.مواد و روش‌ها: در این مطالعه تحلیلی، مقالات منتشره در زمینه مسائل اخلاقی و حقوقی محصولات زراعی تراریخته به صورت هدفمند جستجو و مرور شده و سپس استدلالات مدافعان و مخالفان با نظر به مسوولیت مدنی در کامن‌لا مورد تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: با وجود زیان‌هایی که مهندسی ژنتیکی محصولات غذایی می‌تواند داشته باشد، اصلاح ژنتیکی محصولات زراعی می‌تواند موجب تولید اقلام پربازده در مقایسه با کشاورزی سنتی، افزایش دسترسی عموم، کاهش استفاده از آفت‌کش‌ها، کاهش تخریب سطح خاک و حفاظت بیشتر موجودات زنده درون آن گردد. بنابراین استفاده از محصولات تراریخته باید بر اساس موازنه منافع و مضرات آن صورت پذیرد. یک راه برون‌رفت از این دوگانگی، احترام به حق انتخاب مصرف‌کنندگان از طریق استفاده از برچسب‌های معرفی محصولات تراریخته می‌باشد. مسوولیت مدنی یک مسیر شناخته‌شده برای جبران خسارت است، ولیکن نمی‌تواند تمام ابعاد مرتبط با این حوزه را جبران کند؛ طرح دعوی حقوقی در این رابطه بسیار پرهزینه و حصول نتیجه نیز محل تردید است، به علاوه همه موضوعات مشمول مسوولیت ناشی از آلودگی ژنتیکی و اثرات آن قانون تعریف نشده است.نتیجه‌گیری: چالش‌های اخلاقی و حقوقی متعدد دست‌ورزی محصولات زراعی تراریخته و ایجاد مسوولیت‌های ناخواسته برای صاحبان این محصولات و نیز کشاورزان سنتی، دخالت سریع قانونگذار در این حوزه را ایجاب می‌نماید.