مشروعیت هیپنوتیزم و همسویی آن با اصول اخلاق زیستی

زمینه و هدف: اگرچه هیپنوتیزم یک مساله بحث‌برانگیز است، اما اکثر پزشکان و روانشناسان آن را یک روش درمانی موثر و قدرتمند برای محدوده وسیعی از شرایط از قبیل اختلالات شخصیتی، اضطراب و درد می‌دانند. مطالعه تحلیلی حاضر به تحلیل مشروعیت هیپنوتیزم بر اساس فقه اسلامی و اصول اخلاق زیستی می‌پردازد.مواد و روش‌ها: در این مطالعه تحلیلی، متون و مقالات مرتبط منتشرشده به صورت هدفمند جستجو و بررسی شد و سپس دلایل قائلین به نوپدید و مستحدثه‌بودن هیپنوتیزم، مشروعیت آن بر مبنای فقه اسلامی و همسویی آن با اصول چهارگانه اخلاق زیستی مورد تحلیل و بحث قرار گرفت.یافته‌ها: سه دیدگاه فقهی در مورد هیپنوتیزم و استفاده از آن وجود دارد. از نظر بعضی از فقها هیپنوتیزم در زمره سحر و جادو قرار دارد که انجام آن حرام است. برخی دیگر از فقها زمانی استفاده از هیپنوتیزم را جایز شمرده‌اند که ضرورتی ایجاب کند. دیدگاه سومی وجود دارد که آن را از مسائل نوپدید دانسته و بایستی حکم فقهی و اخلاقی در مورد آن استنباط شود. اصل احترام به اختیار انسان، اساساً در مورد هیپنوتیزم‌شونده با آنچه در شرع آمده است، در تعارض است، اما مبانی شرعی با سه اصل خیررسانی، ضررنرسانی و عدالت همخوانی دارد.نتیجه‌گیری: نظر به نوپدیدبودن مساله هیپنوتیزم، می‌توان نتیجه گرفت که بر اساس قاعده لاضرر در فقه اسلامی و اخلاق زیستی، کاربرد هیپنوتیزم در پزشکی در صورت ضرورت مجاز است.