زندگی اخلاقی بر اساس متن قابوس‌نامه (قرن پنجم هجری)

اخلاق ارسطویی در مفهوم عام آن مجموعه کنش‌های رفتاری و اجتماعی است که مورد قبول یک جامعه قرار گرفته است. این اخلاق از طریق تجربه سنتی و دریافت‌های عرفی در محدوده‌های خاص جغرافیایی طی قرون شکل گرفته و جامعه موظف به رعایت آن است. اخلاق ارسطویی را می‌توان اخلاق شهروندی هم خواند، زیرا اقبال عامه یافته و میان شهروندان اجرا می‌شود. چنین تعریفی در مضامین قابوس‌نامه اثر قابوس ‌بن وشمگیر مصداق می‌یابد. قابوس‌نامه دارای چهل و چهار باب است. این اثر دربرگیرنده توصیه‌های قابوس (eq;پدر) به فرزندش، (گیلانشاه) است و ارزش اخلاقی آن طی قرون متمادی تجربه شده است، اگرچه در محدوده قرن پنجم نوشته شده، ولی کلیات آن را می‌توان به جامعه امروز تعمیم داد. پاره‌ای از موضوع‌های ارزشی در اثر یادشده عبارتند از: درک نعمت‌های الهی، نرم‌خوبودن، خیانت به مال کسی نکردن، سخن نیکو گفتن، دیگران را چون خانواده خود دوست‌داشتن، به فرزندان نیکوکاری آموختن، پرهیز از اسراف، توجه به وقت و قرار، حفظ امانت، نگریستن به بانوی خانه به عنوان کدبانو و نه تمتع، خشم فروبردن، جوانمردی، حفظ امانت، راست‌گویی، پایبندی به پیمان و ده‌ها موضوع دیگر که می‌تواند روابط و تعامل زیستی را میان شهروندان تنظیم کند. تحقیق می‌کوشد ارتباط مفاهیم قابوس‌نامه را به عنوان نمونه‌ای از اخلاق ارسطویی مورد تحلیل قرار داده و چارچوبی از این نوع اخلاق در قرن پنجم به دست دهد.