مدل‌سازی عامل-بنیان توسعه شهری با تعاملات الهام گرفته از الگوریتم بهینه‌ سازی ازدحام ذرات

گسترش روز افزون شهر نشینی به ویژه در کشورهای در حال توسعه موجب توسعه ی هر چه بیشتر مناطق شهری می گردد. رشد جمعیت و مهاجرت روستاییان به شهرها، از عوامل عمده ی این توسعه می باشند. با انجام برنامه ریزی دقیق، توسعه شهری به سمت و سوی مناسب هدایت خواهد شد. توسعه ی مناسب شهر نیز موجب می گردد، امکانات شهری به صورت مناسب در سطح شهر فراهم شده و از سوی دیگر آسیب کمتری به طبیعت وارد شود. برای انجام برنامه ریزی دقیق تر، شبیه سازی رایانه ای راه حل بسیار مناسبی است. با به کارگیری تکنیک های سیستم اطلاعات مکانی (gis)، آنالیزهای آماری و داده های شهری مناسب، شبیه سازی یارانه ای امکان پذیر است. در این پژوهش سعی شده است با تلفیق مدل عاملمبنا و الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذرات (pso) مدل نوینی در راستای شبیه سازی توسعه شهری، توسعه داده شود. شهر زنجان به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده و توسعه شهری آن در بازه ی زمانی سال 2005 تا 2015 مورد بررسی قرار گرفته است. در مدل توسعه داده شده، اقشار مختلف توسعه دهندگان با توجه به سطح درآمدشان به سه دسته عامل با رفتارهای مختص خود تقسیم شده اند که در محیط به کاوش پرداخته و شرایط محیط را مورد سنجش قرار می دهند. در نهایت عامل ها مکان مناسبی را جهت توسعه انتخاب کرده و توسعه می دهند. نزدیکی خروجی مدل به واقعیت، بر مبنای شاخص کاپا 74% محاسبه گردید. این مقدار برای شاخص کاپا نشان می دهد، مدل ارائه شده در این پژوهش، توسعه شهر را با دقت مناسبی پیش بینی می کند. از طرفی با مقایسه نتایج می توان نتیجه گرفت وارد کردن تاثیرات روابط اجتماعی افراد در جامعه توسط الگوریتم pso بر دقت مدل می افزاید و با در نظر گرفتن این پارامتر پیش بینی ها تطابق بیشتری با واقعیت دارند. پیشنهاد می شود در تحقیقات آتی، رفتار عامل ها با جزئیات بیشتری از جمله رقابت عامل ها مدل شود.