راه‌حلی برای استفاده از مدل هیدرولوژیکی مدکلارک در محیط hec-hms در ایران با استفاده از gis

از جمله مشکلات اصلی در استفاده از مدل هیدرولوژیکی مدکلارک (modclark) در محیط hec-hms، تهیه ورودی‌های مدل در سیستم مختصات shg و ساختار dss است. هدف اصلی این تحقیق به‌کارگیری gis در ارایه راه‌حلی برای رفع این مشکل بوده است. بدین منظور پروژه‌ای مبتنی بر gis، برای تعیین شدت سیل‌خیزی و اولویت‌بندی پتانسیل تولید سیل براساس روش عکس‌العمل سیل واحد و مدل هیدرولوژیکی مدکلارک در حوضه آبخیز قرنقو واقع در استان آذربایجان شرقی مدنظر قرار گرفت. داده‌های مورد نیاز برای اجرای این تحقیق عبارت‌اند از: داده‌های بارش ـ رواناب، فایل شبکه‌بندی حوضه، فایل بارش شبکه‌بندی‌شده، قابل شبکه‌بندی شماره منحنی،‌ زمان تمرکز و ضریب ذخیره حوضه. ابتدا با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی در مقیاس 25000/1 مرز حوضه و زیرحوضه‌ها، شبکه هیدروگرافی، کلیه پارامترهای فیزیکی، نقشه مدل ارتفاعی رقومی (dem) تهیه شد و سپس با استفاده از امکانات hec-geohms و انجام برخی تغییرات، نقشه‌های شبکه‌بندی حوضه، بارش و شماره منحنی با استفاده از dem، شدت‌های یک‌ساعته بارش و انجام عملیات درون‌یابی مطابق شبکه استاندارد هیدرولوژیکی (shg) و فرمت dss تهیه گردید. پس از آماده شدن تمامی ورودی‌های لازم، مدل هیدرولوژیکی مد کلارک واسنجی و اعتباریابی شد و هیدروگراف سیل در محل خروجی حوضه استخراج گردید. براساس شاخص سیل‌خیزی f زیرحوضه آلمالوچای، سیل‌خیزترین و موثرترین زیرحوضه در دبی اوج هیدروگراف خروجی شناخته شد. به عنوان کار آتی پیشنهاد گردید تا در مطالعات شبیه‌سازی براساس مدل مدکلارک، دیگر ابعاد شبکه shg نیز مطالعه شود و براساس نتایج به دست آمده، مناسب‌ترین اندازه شبکه برای استفاده در مدیریت حوضه‌های سیل‌خیز کشور معرفی گردد.