مدل‌سازی چند عامله رشد سکونتگاه‌های غیررسمی در gis برداری

بافت‌های اسکان غیررسمی یکی از پیچیده‌ترین مسایل برنامه‌ریزی شهری و پدیده‌ای چندبعدی و دارای شاخص‌های متعدد می‌باشد. فرایند رشد مکانی سکونتگاه‌های غیررسمی تحت تاثیر محرک‌های پیچیده درونی و بیرونی شکل می‌گیرد که استفاده توام از روش عامل مبنا و سیستم اطلاعات مکانی به‌عنوان رویکرد اصلی این پژوهش می‌تواند راهکاری مناسب برای مدلسازی این فرایند باشد. هدف از انجام این تحقیق مدلسازی پدیده رشد سکونتگاه‌های غیررسمی در مقیاس کاداستری و با استفاده از عامل‌های تصمیم‌گیر و قطعات زمین در محیط سیستم اطلاعات مکانی برداری می‌باشد. در این تحقیق دو سناریو برای تعریف همسایگی مکانی لحاظ شد و نتایج مدل‌سازی این سناریوها مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. عامل‌های تصمیم‌گیر در این مدل افراد شاغل در هسته مرکزی شهر و افراد شاغل در نواحی صنعتی حاشیه شهر تعریف شدند که به‌عنوان عامل‌های متحرک محیط را برای انتخاب زمین مناسب جهت سکونت جستجو می‌کنند. در این مدل پارسل‌ها به‌عنوان عوامل مکانی بی‌حرکت مقدار سودمندی خود را بر اساس اولویت‌های هر عامل محاسبه و به عامل‌های تصمیم‌گیر اعلام می‌کنند. مدل ارایه‌شده بر روی یکی از محله‌های سکونتگاه‌های غیررسمی در شهر کاشان پیاده‌سازی شد و ارزیابی نتایج با داده‌های واقعی نشان داد که مدل ارایه‌شده با دقت 86% قادر به‌پیش‌بینی رشد سکونتگاه‌های غیررسمی می‌باشد. این تحقیق نشان داد هر چند برای توسعه یک قطعه زمین در مقیاس کاداستری تعداد همسایه‌های توسعه یافته آن اهمیت دارد لیکن مقدار مساحت همسایه‌های توسعه‌یافته نقشی پررنگ‌تر از تعداد آن‌ها دارد. همچنین یافته‌های این تحقیق بیانگر آن است که پارسلهای توسعه‌یافته واقع در شعاع همسایگی 120 متری قطعه زمین هدف متناسب با فواصلشان تاثیر متغیری بر روند توسعه‌یافتگی قطعه زمین هدف دارند.