تعیین مناطق لرزه ‌زمین‌ ساخت با به‌کارگیری روش‌های خوشه‌بندی افرازی داده‌های لرزه‌ای

مناطق لرزه زمین ساخت به مناطقی اطلاق می‌‌شوند که ویژگی‌های لرزه‌ای، زمین ساخت جنبا و سیستم گسلی شبیه به هم داشته باشند. شناسایی این مناطق به منظور ارزیابی خطر زمین لرزه، یکی از موضوعات حایز اهمیت در مطالعات لرزه‌‌ای است. روش‌‌های خوشه بندی به‌عنوان ابزاری مناسب برای شناسایی اطلاعات مرتبط باهم و استخراج الگوهای معنادار از بین تعداد زیادی از داده‌‌ها شناخته می‌شوند. با توجه به اینکه این روش‌ها علاوه بر نمایش بصری مناسب، نتایج قابل اعتمادی را نیز ارایه می‌‌دهند، می‌توانند ابزاری مناسب برای تعیین مناطق لرزه زمین ساخت باشند. در این تحقیق، از 3 روش خوشه‌بندی افراز کا-مینز، ;کلارا و فازی سی-مینز استفاده شده است. به منظور تعیین تعداد بهینه خوشه‌ها در هر روش خوشه بندی، 5 شاخص اعتبارسنجی دیویس بولدین، سیلوهت، اس دی، اس-دی بی دبلیو و شیه-بنی مورد استفاده قرار گرفت. پارامترهای موقعیت زمین لرزه، عمق زمین لرزه، بزرگا، جاذبه، مغناطیس و تراکم گسل‌ها به منظور تعیین تعداد مناطق لرزه زمین ساخت، که به‌عنوان ورودی روش‌های خوشه بندی مورد استفاده قرار می‌گیرند، در نظر گرفته شدند. پس از تعیین تعداد بهینه خوشه‌ها، برای ارزیابی نتایج روشهای خوشه بندی، از مدل لرزه زمین ساخت کمیته ملی سدهای بزرگ ایران استفاده شد. بر اساس نتایج بدست آمده مشخص گردید که روش کلارا در مقایسه با بقیه روش‌ها سازگاری بسیار بیشتری با مناطق لرزه زمین ساخت ایران را دارد. در نهایت پس از مقایسه روش‌های خوشه بندی در تعداد خوشه‌های بهینه با مدل لرزه زمین ساخت مورد استفاده، تعداد مناطق لرزه زمین ساخت 13 منطقه بدست آمد.