توسعه مدل پیش بینی گسترش فیزیکی شهر بابل مبتنی بر مفهوم درجه ریسک تصمیم‌گیری مکانی چندمعیاره

امروزه بررسی روند مکانی-زمانی گسترش فیزیکی شهرها و شناسایی پارامترهای موثر بر آن نقش کلیدی را در فرایند تصمیم گیری ها و برنامه ریزی های بلند مدت شهری ایفا می کنند. بنابراین، بکارگیری روش های دقیق و کارآمد برای پیش بینی گسترش فیزیکی شهرها از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف از این پژوهش، ارائه یک مدل مفهومی جدید برای پیاده سازی سیستم پیش بینی گسترش فیزیکی شهر برمبنای درجه ریسک در تصمیم گیری مکانی چند معیاره می باشد. این مدل برای پیش بینی گسترش فیزیکی شهر بابل پیاده سازی شده است. در مدل پیشنهادی از تلفیق روش وزن دهی ذهنی و عینی به صورت سراسری و محلی، برای تعیین اهمیت نسبی معیارهای مختلف و از مدل مارکوف برای تولید ماتریس تبدیل مساحت استفاده شده است. علاوه بر دو پارامتر مقدار معیارها و وزن هر یک از معیارها، پارامتر درجه ریسک در تصمیم گیری نیز برای تهیه نقشه تناسب گسترش فیزیکی شهر در نظر گرفته شده است. در این مطالعه برای تعیین درجه ریسک و روش وزن‌دهی بهینه، هر یک از نقشه های اراضی ساخته شده شبیه سازی شده با نقشه اراضی ساخته شده واقعی مقایسه شده است. نتایج بیانگر این است که برای منطقه مورد مطالعه در حالت تعیین وزن معیارها با استراتژی محلی و سراسری، مقادیر 0.3 و 0.7 به ترتیب درجات ریسک بهینه در تصمیم گیری جهت تولید نقشه تناسب می باشند. همچنین در درجه ریسک بهینه دقت کلی برای روش تعیین وزن سراسری و محلی به ترتیب 85.5 و 89.2 می باشد. برای شهر بابل نتایج پژوهش حاکی از کارایی بالاتر روش وزن دهی محلی نسبت به روش وزن دهی سراسری برای تولید نقشه تناسب می باشد.

Developing a model for simulating urban expansion based on the concept of decision risk: A case study in Babol city

Today, the study of the spatialtemporal pattern of urban physical expansion and the identification of the parameters affecting the expansion play a crucial role in urbanrelated decisionmaking and longterm planning processes. Consequently, the use of precise and efficient methods to predict the physical expansion of urban areas is of great importance. The objective of present study is to provide a new conceptual model for implementing a simulation model for predicting physical expansion of urban areas based on the degree of risk in multicriteria spatial decision making. This model has been implemented to predict the physical expansion of Babol city. In the proposed model, the combination of subjective and objective weighting methods has been used globally and locally on the basis of neighboring states to determine the relative importance of mentioned criteria and the Markov model is used for generating the transition rules. In addition to the two parameters of the criteria and the weight of each criterion, the riskfactor parameter is also considered for the mapping of the physical expansion of the city. In order to determine the degree of risk and the optimal weighting method, each of simulated builtup area maps was compared with a real builtup area map. The results obtained for the study area show that the optimum ORness values in local and global strategies for generating suitability map are 0.3 and 0.7, respectively. Moreover, the average overall accuracy for the local and global weighting methods at different levels of risk is 87.6 and 86.8, respectively. This means that the local weighting method is more accurate than the global method for generating the suitability map.