جایگاه تفکّر وتدبُّر در قرآن کریم

قرآن کریم برخلاف نظر بسیاری از مکاتب و فِرَق، اهمیت و نقش مهم و حیاتی عقل در زندگی انسانی را متذکر، ودر حجم وسیعی از آیات خود به تفکّر وتدبُّر فرمان داده است. با بررسی این آیات فهمیده می‌شود، این دو کلمه از حیث مقدمات، متعلّقات و نتایج با هم تفاوت دارند، زیرا متعلَق تفکّر، قرآن، عالم جهان، نفس و تاریخ است در حالی که متعلَق تدبُّر، قرآن است. تفکّر بر خلاف تدبُّر به صورت مطلق و بلا شرط ممدوح نیست. تفکّر با عقل در ارتباط است. اما تدبُّر با قلب مرتبط است. فاعل تفکّر تنها انسان است اما فاعل تدبُّر خدا، انسان و فرشتگان است.