تامّلی در نسبت عقلانیّت و معنویّت

مقاله‌ی حاضر نخست عقل را از منظر لغت‌شناسی بررسی نموده و مفاهیم آن را با محتوای برخی روایات مقایسه نموده است، سپس دیدگاه راغب اصفهانی و علامه طباطبایی را مورد تامل قرار داده و معنایی متفاوت با نظر ایشان ارایه کرده است.بعد از آن به نقش عقل پرداخته و ضمن طرح اجمالی دیدگاه برخی حکما در مورد عقل نظری و عملی، این موضوع را با نگاه روایی مورد توجه قرار داده و با تبیین رابطه عقل مطبوع و عقل مسموع، به این نتیجه رسیده که «عقل مسموع» همان وحی و پیام رسولان الهی؛ و «عقل مطبوع»، قوه‌ای در وجود انسان است که با آن پیام الهی درک می‌شود. آن‌گاه شاخص‌های عمده‌ی معنویت (دیانت، عرفان و اخلاق) را محتاج عقل یافته و در نهایت روشن نموده است که معنویت راستین بدون عقلانیت پنداری بیش نیست.