بررسی حجیت تاریخی انتساب معروف کرخی به امام رضا (علیه‌السلام)

معروف کرخی با نام کامل ابو محفوظ معروف بن فیروز کرخی بغدادی، یکی از اقطاب مشهور صوفیه در نیمه دوم قرن دوم هجری است. وی از شخصیت‌های مشهور و پرطرفدار در بین عرفا و صوفیان است که بسیارى از آنها، سلسله خرقه (اجازه طریقتى) و مشروعیت خود را به ایشان، و به دو طریق، به برخى از ائمه (علیهم‌السلام) از جمله امام رضا (علیه‌السلام) رسانده‌اند. این مقاله به دنبال آن است تا حجیت تاریخی انتساب معروف کَرخی به امام رضا (علیه‌السلام) و صحت خِرقه‌گیری معروف از آن حضرت را مورد‌بررسی قرار دهد. روش تحقیق در این پژوهش روش توصیفی–تحلیلی مبتنی بر داده‌‌های اصیل‌ترین کتاب‌‌های روایی، تاریخی، رجالی و عرفانی موجود است. دستاوردهای تحقیق نشان می‌دهد ارتباط و انتساب معروف کرخی به امام رضا (علیه‌السلام)، دربانی، گرفتن اجازه طریقتی و اسلام آوردن وى به دست آن حضرت، از نظر تاریخى و برخى جهات دیگر مورد تامل و غیر‌قابل‌ پذیرش است.

evaluation of the historical validity of the attribution of ma’ruf karkhi to imam reza

abu mahfuz ma’ruf ibn firuz karkhi baghdadi, known as ma’ruf karkhi, was one of the famous sufi figures in the latter half of the second century of hijri. he was so famous among mystics and sufis that many of them attribute their dynasty of the mystic robe (khairqah) and legitimacy to him, and in two ways, to some of the imams (peace be upon them), including imam reza (peace be upon him). this article aims to investigate the historical validity of ma’ruf karkhi’s attribution to imam reza and taking the mystic robe from the imam. the research methodology employed in this study is descriptive-analytical, based on the most authentic sources of narrations, history, biography, and mysticism. it has been demonstrated that the connection and attribution of ma’ruf karkhi to imam reza, being his concierge, his receiving of the sufi authorization, and his conversion to islam through the imam, are historically and for other reasons unacceptable.