بازشناسی و تحلیل رستاخیز حیوانات با رویکرد عقلی و نقلی

باور به رستاخیز و قیامت یکی از باورهای بنیادین دینی است که در علم کلام با عنوان فرجام‌شناسی به آن پرداخته می شود. در همۀ ادیان آسمانی این گزاره تصدیق شده است که همۀ انسان‌ها، در مجمعی به نام قیامت، نزد خداوند حاضر می‌شوند، تا نسبت به اعمال خویش پاسخگو باشند. اما فرجام حیوانات همواره در هاله‌ای‌از ابهام مانده است. از این رو، پژوهش در این موضوع از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می باشد و این سوال مطرح می شود که آیا با حیوانات همچون موجودات معمولی و غیر انسانی برخورد خواهد شد یا آنان نیز فهیم، صاحب ادراک و مکلف‌اند و در روز رستاخیز بر آنچه انجام داده‌اند مواخذه و بازخواست خواهند شد؟ فرض بر این است که حیوانات اگرچه مکلف به تکلیف در تراز تکلیف انسانی نیستند اما هرگز معاف از پاسخگویی در رستاخیز نیستند و باید نسبت به اعمال خود جوابگو باشند.این مقاله توانسته است با ابزار و تکنیک کتابخانه‌ای و روش تحلیل داده‌های عقلی و نقلی به« بازشناسی و تحلیل رستاخیز حیوانات» بپردازد و به این نتیجه رضایت داد که با توجه به فهم و ادراک نسبی حیوانات و وجود آیات و روایت، حیوانات دارای رستاخیز بوده و در قیامت محشور می‌شوند و باید حساب پس دهند.هرچند دامنه پاسخگویی آن ها بسیار محدودتر از انسان است.

analytical comparison of mulla sadra and allameh tabataba’i’s view on explaining the bad truth and its related issues

abstractthe following research compares the viewpoint of mulla sadra and muhammad husayn tabataba’i about the concept of badā’ in descriptive and analytical approach.mulla sadra clarifies the reality of badā’ by referring to celestial population and analyzes the true course of it’s attribution to god; while allameh tabataba’i was able to explain the relation of badā’ with the traits and foreordination of the almighty through the verses of the holy quran without mentioning the cosmos.allameh tabataba’i explains the truth of badā’ using the 39th verse of the sura rad and also extends it’s inclusion to all creatures who have a fate, and proves it’s eternality.unlike mulla sadra who believes that the truth of abrogation and badā’ are different, allameh tabataba’i considers them of the same reality, and counts their difference in their inclusion regarding the worlds of creation and legislation.mulla sadra approves the occurrence of badā’ in the knowledge and narratives of ma’suumin [pbut] (the innocents), meanwhile from the viewpoint of allameh tabataba’i the occurrence of badā’ in the knowledge and narratives of ma’suumin is not allowed.obtaining the viewpoint of allameh about the truth of badā’ and everything related to it from his publications, and comparison analysis of the viewpoints of mulla sadra and allameh tabataba’i are the innovations of the present research.