تبیین مقوله‌های تفسیری ابومسلم در مجمع‌البیان و نقدهای علامه بر آن

این نوشتار بر آن است که به‌نقد و بررسی برخی آرای تفسیری ابومسلم مستخرج از مجمع‌البیان، با تاکید بر نظرات ارزشمند علامه طباطبایی بپردازد. علامه پس از ذکر نظر خویش گاهی نظر مخالف خود را با بیان نام ابومسلم ارائه کرده و گاهی اشاره‌ای به نام او نکرده‌ و با دلایل متقن به رد نظرات  ابومسلم پرداخته است. در این جا آن نظراتی مطرح‌شده که علامه صرفاً به‌نقد آنان پرداخته است. در این پژوهش از روش کتابخانه‌ای و کیفی استفاده‌شده است. ازجمله موضوعاتی که به آنان پرداخته‌شده می‌توان به موضوعاتی همچون: نظر فقهی تفسیری ابومسلم، چگونگی دفن هابیل، معاد و رستاخیز، اشاره نمود که من‌حیث‌المجموع نقدهای علامه بر آرای ابومسلم که منجر به رد نظرات او شده شامل این حالت‌ها می‌گردد که عبارت‌اند از: 1 آرای ابومسلم که خلاف ظاهر و سیاق آیه بوده؛ 2 مقولاتی که توجیه و دلیل نداشتند؛ 3 مقولاتی که با دلایلی آن ها را نپذیرفته است.

A Review of Abu-Moslem’s Exegetical Views in Majma al-bayan and Allame’s Critique on It

The current study is aimed at reviewing a selection of AbuMoslem’s exegetical comments in Majma albayan from Allameh Tabatabaee’s perspective. After expressing his own precious ideas on some issues, Allameh has criticized AbuMoslem’s exegetical opinions directly, and sometimes has questioned his ideas without even mentioning his name. Allameh has rejected some of AbuMoslem’s exegetical ideas using convincing reasons. The present qualitative research study intended to specifically deal with AbuMoslem’s ideas criticized by Allameh. This librarybased research reviewed certain topics such as AbuMoslem’s jurisprudentialinterpretive commentary, how Abel was buried and what processes were conducted in his burial, resurrection, rational reasoning, etc. Allameh’s critique discards AbuMoslems’s viewpoints including (1) views which sharply contradicts the consensus of most interpreters, (2) views that contradicts the surface structure of the Quranic verses. (3) and opinions that have been proved invalid using intellectual and Quranic reasons.Key words: Majma albayan, AbuMoslem’s Views, Review, Allameh Tabatabaee’s Views.