واکاوی رویکرد انتقادی شهید مطهری از مبانی کانت پیرامون رابطه ایمان با عمل عقلی

یکی از مسائلی که همواره مورد نزاع بین متکلمان و فیلسوفان اسلامی و غربی بوده، مساله رابطه ایمان با عمل است. در دین اسلام، هر یک از ایمان و عمل ارزش استقلالی دارد و خود مورد نظر شارع است. کانت، در آثار خویش ایمان را امری معرفی می‌کند که یکسره مربوط به اخلاق و عقل عملی است و برای رسیدن به ایمان معرفت را کنار زده و دست عقل نظری را برای درک مابعدالطبیعه کوتاه می‌داند. در نگاه مطهری ایمان و معرفت همراه همیشگی هستند و در آثار خویش مطالبی دارد که به نقد دیدگاه‌های کانت دراین‌باره پرداخته است. این پژوهش، درپی بیان تحلیل‌های مطهری بر مبانی کانت در رابطه ایمان و عمل عقلی است. روش تحقیق به صورت کتابخانه‌ای و بررسی توصیفیتحلیلی آثار مطهری و کانت است. از جمله نقدهای مطرح شده توسط مطهری می‌توان به تعریف ناقص از ایمان و عدم توجه به اصالت ایمان اشاره کرد.

An analysis of Martyr Motahari’s Critical Approach to Kant’s Foundations concerning the Relationship between Faith and Intellectual Practice

The issue of religious science has received agreement and disagreement from domestic researchers in recent years, and those who agree do not share a single attitude either. Two approaches can be mentioned in this regard: religious science in the context of Islamic culture, tradition, and civilization and inclusivist religious science based on reason and narration. Although there are things in common between these two perspectives, they have different principles, components, and results. The first perspective regards religious science as return to Islamic tradition and civilization in earlier ages, and finds revival of that civilization equal to revival of religious science. This perspective considers novel Western science as absolutely contradictory to the Islamic worldview, and holds that it will have no particular effect on the modern Islamic civilization. The second perspective, on the other hand, is focused on the belief that religious science will be one of the key elements in the modern Islamic civilization and that novel Western science will also be effective on this civilization. By generalizing the religious validity of reason from abstract to semiabstract reason, the latter view also approves and acknowledges empirical data. In this research, the capacity of each of these two approaches in development of the modern Islamic civilization will be mentioned with an analyticalcompar