روش‌های تربیت عقلانی بر مبنای سخنان امام رضا

این تحقیق، که از نوع تحقیقات کاربردی است، با هدف بررسی روش‌های تربیت عقلانی بر مبنای سخنان حضرت رضا (ع) انجام شده است، در این تحقیق تلاش شده به روش توصیفی تحلیلی به این سوال پاسخ داده شود: روش‌های تربیت عقلانی برمبنای سخنان امام رضا چیست؟ در پایان پس از گردآوری اطّلاعات به روش کتابخانه‌ای و تجزیه و تحلیل آن‌ها به روش تحلیل محتوا، این نتایج به دست آمده است: به طور کلی بر مبنای سخنان امام رضا7، روش‌های تربیت عقلانی به دو دسته «روش‌های تربیت عقل نظری» و «روش‌های تربیت عقل عملی» قابل تقسیم‌بندی است. روش‌های تربیت عقل نظری عبارت‌اند از: روش تفکّر(اندیشه ورزی)،روش علم‌آموزی(تعلّم) و روش تجربه‌اندوزی که این‌ها برای تربیت عقل نظری و تحقق نخستین هدف تربیت عقلانی(علم) هستند. ولی روش‌های تربیت عقل عملی عبارت‌اند از: روش تزکیۀ نفس(روش خویشتن پالایی) و روش‌های متناظر با مراحل تزکیۀ نفس که برای تامین دومین و سومین هدف تربیت عقلانی (ایمان و عمل) به کار می‌روند. مراحل روش تزکیۀ نفس عبارت‌اند از: غفلت‌زدایی (که خود شامل روش‌های ذکر، موعظه و عبرت آموزی است)، توبه، زهد، مراقبه و محاسبه و تقوا.

Methods of Intellectual Education on the Basis of Imam Reza’s words

AbstractThis research, which is an applied research, has been carried out for examining methods of intellectual education on the basis of Imam Reza’s statements. The method of this research is descriptive – analytic, the method of information gathering is documental, the method of analyzing information is content analysis, and it has been tried to respond to this question: What are the methods of intellectual education on the basis of Imam Reza’s statements? Finally, these findings have been obtained: on the basis of Imam Reza’s statements the methods of intellectual education are dividing to two groups: the methods of educating theoretical reason and the methods of educating practical reason. The methods of educating theoretical reason are: thinking, knowledge learning, and experience obtaining. These methods are used to the first aim of intellectual education, namely knowledge. The methods of educating practical reason are purification of the soul. This method is used to actualizing the second and third aims of intellectual education, namely faith and action. The steps of soul purification are: neglect cleaning, penitence, asceticism, attention and accounting, and virtue.Saeed Beheshti*Shirin Rashidi* *. Allameh Tabatabaee University, Tehran, Iran*. MA in history and philosophy of education, Allameh Tabatabaee University, Tehran, Iran