مختصات عقلانیت فطری از منظر علامه طباطبایی

عقلانیت یکی از موضوعات معرفت شناسی است که درباره آن نظرات مختلف و گاه متضادی از سوی اندیشمندان ارائه شده است. علامه طباطبایی نیز با غور در معارف دینی رویکرد خاصی در مباحث عقلی برگزیده و با ادله ای محکم که برخاسته از باور راسخ ایشان بوده، رویکردهای مطرح دیگری را به چالش کشیده است. این مقال، ضمن ارائه تعریفی مبسوط از عقل و بیان اقسام آن، انواع رویکردهای عقلی را مطرح نموده و در ادامه به مختصات رویکرد عقلی مختار علامه طباطبایی می پردازد. در نظر ایشان رویکرد صحیح به کارگیری عقل برای دستیابی به شناخت صحیح امور، ارائه حجت ها و براهین کشف شده توسط عقل به فطرتی است که تجلی گاه حق است. ادراک توام با سلامت فطرت و نیز ادراک عقلی برخاسته از تهذیب نفس، دو لازمه عقلانیت فطری این اندیشمند فرزانه محسوب می شوند.

Characteristics of innate rationality in the view of Allamah Tabatabaei

Rationality has been amongst issues in epistemology on which various and sometimes conflicting views are expounded by different scholars. Delving into religious learning, Allamah Tabatabaei has adopted a special approach toward rationalities which documents itself by strong reasons derived from his deepseated belief and challenges other noted approaches. The currents research has offered a detailed definition of rationality, enlisted different kinds of it and touched upon different approaches toward rationality. Then, the research has dug into the characteristics of the rational approach adopted by Allamah Tabatabaei. According to him, the right rational approach for arriving at a correct understanding of issues, submitting proofs and advancing arguments through the agency of reason resides in the innateness which is the manifestation of God. Understanding along with innate uprightness and rational understanding derived from a refined soul are two main requirements in the innate rationality of this prominent scholar.