هماهنگی عقل و نقل در مساله توحیدصفاتی از دیدگاه ملاصدرا

پرسش اصلی تحقیق حاضر چگونگی هماهنگی میان عقل و نقل در مساله توحید صفاتی در منظومه فلسفی ملاصدرا است. پس از تبیین هماهنگی عقل و نقل از دیدگاه صدرا، و با ذکر پیشینه ای از آراء متکلمان(اشاعره و معتزله) در خصوص رابطه میان ذات و صفات الهی وگذری نیز به آراء ابن سینا در این موضوع، به اندیشه های صدرا درباب توحید صفاتی روی آورده، برهان وی بر نظریه عینیت ذات وصفات را که عمدتا بر محوریت برهان صدیقین و قاعده عقلی «بسیط الحقیقه» استوار است بیان، واستناد به آیات مربوطه را معلوم نموده ایم.آیات مورد استناد همگی دال بر این است که خدا وجود محض بوده، و واجد جمیع کمالات وجود است. همچنین، با نظر به قواعد فوق، صدرا با تحلیل دقیقی نشان می دهد که کثرت اوصاف کمالی خداوند با وحدت و بساطت ذاتش همخوانی داشته، و از ناحیه کثرت صفات، کثرت و ترکیبی در ساحت قدس ربوبی پدید نمی‏آید.ادله عقلی ملاصدرا مبنی برعینیت ذات وصفات که جمعا 5 دلیل از مجموعه آثار وی استخراج، و در پی مباحث فوق مطرح شده است، همگی با کلام نورانی مولی الموحدین امام علی× که؛کمال توحید را نفی صفات از او می‏داند مهر تایید ‏خورده، و تاثیر پذیری صدرا از آموزه‏های بلند خداشناسی در نهج البلاغه و سایر جوامع روایی را نمایان می‏سازد.در پایان نیزبه تناسب بحث از صفات به ذکراقسام صفات و نیز طرح مسئله تشبیه وتنزیه جهت نشان دادن اصل امکان شناخت صفات در حدود کارایی عقل بشری همراه با ادله عقلی و نقلی صدرا پرداخته ایم.

Investigation of the harmony between reason and tradition on the Unity of Divine Attributes in Mulla Sadra,s transcendental philosophy

Alimohammad sajedi[1]Fatemeh Zare[2]The main issue of this article is the harmony between reason and tradition about Identity & unity of Divine attributes in Mulla Sadra,s philosophical system .At first, we review the speculative thoughts of Mutazilites & Ash,arites school  and philosophical thoughts of Avicenna's peripatetic philosophy concerning the Divine Essence and Attributes .Mulla  Sadra,s theology contains the following few reasoning in which there are rational and traditional arguments for justification the above issu :1. Rule of Oneness and Simplicity of God,s Essence .2 . Absolutely perfecteness God,s Existence and Atributes  .In addition, this article demonstrates that multiplicity of Divine perfect Attributes and absolutely Oneness & Simplicity of Divine Essence are harmonous . Hence, the Holy Quran and traditions including Nahjolbalaghe have often confirmed the above – mentioned harmony, that, Mulla Sadra has shown in many of his thoughtful works. [1] university of  shiraz, Iran .                                                                             drsajedi@yahoo.com[2] Msc,Islamic philosophy & kalam .                                                      fatemeh_zare20@ymail.com