اصلاح نظام بازنشستگی ایران با استفاده از شبیه‌سازی الگوی نسل‌های همپوشان

نظام‌های بازنشستگی در اغلب کشورهای توسعه‌یافته از بزرگ‌ترین نهادهای مالی غیر بانکی محسوب می‌شوند و می‌توانند افزون بر تضمین رفاه اجتماعی به‌ویژه در دوران سالخوردگی، عاملی موثر برای رشد و توسعه اقتصادی باشند. در ایران بحث اصلاحات بازنشستگی برای سالیان متمادی به دلایل متفاوتی چالش‌های عمده ناشی از تغییرات جمعیتی، پیری جمعیت، کاهش نرخ باروری، افزایش امید به زندگی و تغییر شکل بنیادی بازار کار نظیر بیکاری، کاهش کیفیت و کمیت مشاغل و گسترش اقتصاد غیررسمی موردتوجه عمده سیاست‌گذاران بوده است. مقاله حاضر با به‌کارگیری الگوی نسل‌های همپوشان سه دوره‌ای به تحلیل و شبیه‌سازی سیستم تامین اجتماعی ایران در چارچوب تعادل عمومی می‌پردازد. رفتار مصرف و پس‌انداز بهینه و سطح مطلوبیت افراد در طول دوران زندگی  تحت سیستم‌های بازنشستگی مختلف متفاوت است. نتایج شبیه‌سازی نشان می‌دهد که نظام اندوخته گذاری کامل انباشت سرمایه فیزیکی بالاتری نسبت به نظام بازنشستگی پرداخت جاری دارد که این خود منجر به مصرف ملی و تولید ملی بالاتر در نظام اندوخته گذاری کامل می‌شود.

pension system reform: overlapping generations model simulations for iran

pension systems in most developed countries are considered to be the largest non-banking financial institutions and can be an effective factor for economic growth and development in addition to ensuring social welfare, especially during old age. in iran, the discussion of pension reforms for many years due to different reasons, major challenges caused by demographic changes, aging population, decrease in fertility rate, increase in life expectancy and fundamental changes in the labor market such as unemployment, decrease in the quality and quantity of jobs and the expansion of the informal economy are the major concerns of policy makers. this article analyzes and simulates iran’s social security system in the framework of general equilibrium by using the three-period overlapping generations model. the optimal consumption and saving behavior  and the level of people’s utility are different during the lifetime under different pension systems. the simulation results show that the full savings system has a higher physical capital accumulation than the current payment pension system, which leads to higher national consumption and national production in the full savings system.