ارزیابی و تحلیل قابلیت های فناورانه بنگاه‌های تولیدی پوشاک ایران

عدم توجه به صنایع سبک از جمله صنعت پوشاک یکی از چالشهای اولویت گذاری در سیاست صنعتی طی سالهای اخیر بوده است. در کنار تاکید بر صنایع مادر و دانش بنیان به قابلیتهای فناورانه موجود در صنایع سبک کمتر توجه شده است. با وجود تحولات زیاد اخیر در این صنایع تلاش چندانی برای درک، تحلیل و مستندسازی این تحولات صورت نگرفته است. این مقاله با محور قرار دادن مفهوم قابلیت‌های فناورانه، چارچوبی را برای بررسی تحولات سطح بنگاه صنعت پوشاک توسعه داده است. مبتنی بر ماتریس قابلیت‌های فناروانه اختصاصی صنعت پوشاک،پرسشنامه نیمه ساختار یافته به منظور ارزیابی قابلیت‌های بنگاه‌های تولیدی پوشاک تدوین و جمع آوری اطلاعات از بنگاههای پوشاک صادراتی انجام شد.مبتنی بر نمونه گیری هدفمند در نهایت 17 بنگاه تولیدی بزرگ صنعت پوشاک مورد بررسی عمیق قرار گرفتند.در مجموع قابلیت‌های فناروانه چهار بنگاه در حد متوسط ارزیابی شد.امتیاز پنج بنگاه متوسط رو به پایین شد که عموما تامین‌کننده بودند و عمده تمرکزشان بر فرآیندهای تولیدی بود. بقیه بنگاهها در حوزه های مختلف امتیازات متفاوتی داشتند.این موضوع نشان از توسعه نامتوازن این بنگاه‌ها می‌دهد. این بنگاه‌ها در بخش‌های خاصی سرمایه‌گذاری بیشتری داشتند و در عین حال از توسعه سایر قابلیت‌ها غافل شدند. به ‏طور خاص ورود به طراحی و ایجاد برند شخصی از جمله این قابلیت‌ها بود در حالی که هنوز فرآیندهای تولید محصول آنچنان توسعه پیدا نکرده بود و به ‏طور نیمه صنعتی انجام می‌شد. در مورد روندهای کلی، سه روند کلّی در حوزه افزایش تنوع محصول، ضعف در فرآیندهای تولیدی و تمایل به متنوع‌سازی کانال‌های فروش دیده می‌شود.

evaluation and analysis of the technological capabilities of iran’s garment manufacturing enterprises

lack of attention to light industries, including the garment industry, has been one of the challenges of prioritization in industrial policy in recent years. in addition to the emphasis on key and knowledge-based industries, less attention has been paid to the existing technological capabilities in light industries. despite many recent changes in these industries, less attention has been paid to understanding, analysing and documenting iranian experiences. by focusing on the concept of technological capabilities, this article has developed a framework for investigating the evolution of the garment industry. based on the matrix of technological capabilities, a semi-structured questionnaire was developed to evaluate the capabilities of clothing enterprises and collect information from exporting one. finally, 17 large manufacturing companies of the clothing industry were investigated in depth. in total, the technological capabilities of four companies were evaluated at an average level. the score of five companies was medium-low, which were generally suppliers and their main focus was on production processes. the rest of the companies had different scores in different aspects. this shows the unbalanced development of these companies. these companies invested more in certain aspects while neglecting to develop other capabilities. in particular, entering into the design and creation of a brand was one of these capabilities, while the product production processes were not yet developed and were carried out semi-industrially. three general trends can be seen in the field of increasing product variety, weakness in production processes and the desire to diversify sales channels.