تحول در سبک حکمرانی اقتصادی دولت پیش‌نیاز موفقیت در خصوصی‌سازی مورد مطالعاتی: صنعت بانکداری

هدف این مطالعه، بررسی چالش‌های خصوصی‌سازی و ریشه‌یابی علل شکست‌های آن در لایه حکمرانی است. به این منظور، در چارچوب نظری اقتصاد نهادگرایی، مدل مفهومی چهار لایه‌‌ای تحلیل اقتصادی - اجتماعی ویلیامسون مبنای تجزیه‌و تحلیل قرار گرفت. بر اساس الگوی انتخاب شده، مفروضات پایه، انگاره‌ها و اهداف دولت از اجرای برنامه خصوصی‌سازی، سیاست‌های دولت برای اصلاح محیط نهادی و ساختارهای حکمرانی، در مسیر حرکت به اقتصاد بازار و نیز، نتایج اجرای این سیاست‌ها در سطح عملیاتی، هم در مقام نظر و هم در مقام عمل، بر اساس تحلیل محتوای داده‌های مرتبط با اجرای برنامه خصوصی‌سازی در دوره 1399-1380 مورد تجزیه و تحلیل گرفت. نتایج مطالعه نشان داد، ریشه‌های شکست‌های خصوصی‌سازی را باید در اولویت اول در مغالطه‌ها در مفروضات پایه و اهداف مورد انتظار از خصوصی‌سازی، در اولویت دوم در عدم تحقق کارکردهای مورد انتظار از انتقال حق مالکیت در فرایند خصوصی‌سازی ناشی از توسعه نیافتگی حقوق مالکیت، و در اولویت سوم در سبک حکمرانی اقتصادی با رویکرد بازی‌گری به جای بازی‌سازی برای حل تعارض منافع دانست. نتایج این شکست‌ها در لایه‌های سه گانه حکمرانی منجر به شکست مکانیزم قیمت‌ها در لایه عملیاتی شده است؛ که از جمله مصادیق آن عبارتند از: شکست مکانیزم قیمت‌ها ناشی از بیماری هلندی؛ ناشی از تاکید بر سه‌گانه سیاستی غیرممکن و استفاده از اهرم نرخ ارز برای کنترل تورم؛ ناشی از مداخلات مستقیم و غیرهوشمندانه دولت در قیمت‌ها. شکست مکانیزم قیمت‌ها در اقتصاد بازار، نتیجه‌ای جز تخصیص ناکاراتر منابع، نسبت به وضعیتی که در اقتصاد دولتی شرکت‌ها تحت مدیریت مستقیم دولت بوده‌اند، به دنبال نخواهد داشت.

transformation of the government’s economic governance style is a prerequisite for successful privatization case study: banking industry

the purpose of this study is to investigate the challenges of privatization of the banking industry and to identify the causes of its inefficiencies in the governance layer. to this end, in the theoretical framework of neoinstitutionalist economics, williamson’s fourtier conceptual model became the basis of the analysis. based on the selected model, the basic assumptions, ideas and goals of the government from the implementation of the privatization program, government policies to reform the institutional environment and government policies to achieve efficient governance structures on the way to market economy, and the results of these policies at the operational level. both in terms of opinion and in terms of practice, based on content analysis, data related to the implementation of the privatization program were analyzed. the results showed that the roots of the inefficiency of the privatization program should be in the first priority in the fallacies in the basic assumptions and the expected goals of privatization in practice, in the second priority in the failure to fulfill the expected functions of the transfer of ownership in the privatization process. the basis of the expected functions of it, and in the third priority in the government’s adherence to the style of economic governance with an acting approach instead of governing with a gamemaking and regulatory approach on the way from state economy to market economy. the results of these failures in the three layers of economic governance have led to the failure of the price mechanism in the market.