مقایسه کارآمدی نظام ملی نوآوری ایران با کشورهای منتخب با تاکید بر باز کردن جعبه سیاه نوآوری و نگاهی تاریخی به وضعیت نظام ملی نوآوری در ایران

در اقتصاد جهانی امروز، نوآوری نقش مهمی در رشد اقتصادی ایفا می‌کند و به عنوان یک اولویت سیاستی در بسیاری از کشورها از طریق استراتژی‌های ملی و بودجه‌های کلان مورد حمایت قرار گرفته است. یکی از پیشنیازهای لازم برای تنظیم سیاست نوآوری مناسب، ارزیابی کارایی فرایند نوآوری است که تاکنون در قالب رویکردهای مختلفی مورد توجه قرار گرفته است. یکی از انواع رویکردهای جدید و مورد توجه، رویکرد نظام نوآوری است. عمده مطالعاتی که تاکنون برای ارزیابی کارایی نظام نوآوری انجام شده، به نوآوری همچون جعبه‌ای سیاه نگریسته و صرفاً شاخص‌های ورودی-خروجیِ محدودی را مورد توجه قرار داده‌ است. در پژوهش حاضر با تمرکز بر شرایط کشورهای در حال توسعه، مجموعه کاملی از شاخص‌ها با در نظر گرفتن دو زیرفرایند خلق و تجاری‌سازی دانش، مبنای مطالعه قرار گرفته و از این طریق به ارزیابی کارایی نظام نوآوری ملی ایران در مقایسه با کشورهای منتخب پرداخته شده است. براساس نظرات خبرگان 15 شاخص برای ارزیابی کارایی نظام نوآوری انتخاب شدند. نتایج ارزیابی کارایی با روش dea حاکی از عدم کارایی نظام نوآوری ایران در زیرفرایندهای خلق و تجاری‌سازی دانش است. نهایتاً برای بهبود وضعیت، پیشنهادهای سیاستی ارائه شده‌اند که از مهمترین موارد می‌توان به توسعه و بهبود برنامه‌های خرید تضمینی فناوری، مشاوره در زمینه شناسایی بازارهای بین‌المللی برای شرکت‌های دانش‌بنیان و حمایت از اجرای طرح‌ صندوق‌های به همرسان اشاره کرد.

Comparing the efficiency of Iran’s national innovation system with selected countries with emphasis on opening the black box of innovation and a historical look at the situation of the National Innovation System in Iran

In today’s global economy, innovation plays an important role in economic growth and has been supported as a policy priority in many countries through national strategies and large budgets. One of the prerequisites for setting the right innovation policy is to evaluate the efficiency of the innovation process, which has been considered in various approaches so far. One of the new and important approaches is the innovation system approach. Most of the studies that have been done to evaluate the efficiency of the innovation system have looked at innovation as a black box and have only considered limited inputoutput indicators. In the present study, focusing on the conditions of developing countries, a complete set of indicators, taking into account the two subprocesses of creation and commercialization of knowledge, has been the basis of study. Based on expert opinions, 15 indicators were selected to evaluate the efficiency of the innovation system. The results of the efficiency evaluation by the DEA method indicate that the Iranian innovation system is ineffective in the subprocesses of knowledge creation and commercialization. To improve the current situation, policy recommnedations have been made, and the most important of which are the development and improvement of guaranteed procurement of technology programs, advice on identifying international markets for knowledgebased firms, and support for the implementation of fund of fund programs.