ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﻬﺎدی ﻻﯾﻪ ﻫﺎی ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﺣﮑﻤﺮاﻧﯽ ﻧﻈﺎم ﺑﺎﻧﮑﯽ ج.ا.اﯾﺮان ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺑﺎزیپیشران های پنهان ناپایداری چگونه عمل می کنند؟

اﺻﻼح ﻧﻈﺎم ﺑﺎﻧﮑﯽ ﯾﮑﯽ از اوﻟﻮﯾﺖ دارﺗﺮﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﻮل اﻗﺘﺼﺎدی اﺳﺖ. ﯾﮑﯽ از ﮐﺎرﮐﺮدﻫﺎی ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﺗﺤﻮل ﺑﺮای ارﺗﻘﺎی ﮐﺎراﯾﯽ ﻧﻈﺎم ﺑﺎﻧﮑﯽ، ﺣﻞ ﺗﻌﺎرض ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺨﺮب ﻣﻮﺟﻮد در اﯾﻦ ﻧﻈﺎم اﺳﺖ. ﻫﺪف اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺗﺤﻠﯿﻞ و رﯾﺸﻪﯾﺎﺑﯽ اﯾﻦ ﺗﻌﺎرض ﻣﻨﺎﻓﻊ و اراﺋﻪ روﯾﮑﺮدﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮای ﺣﻞ آن اﺳﺖ. ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس، ﯾﮏ ﻣﺪل ﺑﺎزی در ﭼﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻧﻬﺎدﮔﺮاﯾﯽ و ﺑﺎ ﻧﮕﺎه ﮐﻞ ﻧﮕﺮاﻧﻪ، ﺑﺮای ﺗﺸﺮﯾﺢ رﻓﺘﺎر ﺑﺎزﯾﮑﻨﺎن ﻓﻌﺎل در ﻧﻈﺎم ﺑﺎﻧﮑﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ داده ﺷﺪ و وﺿﻌﯿﺖﻫﺎی ﺗﻌﺎدل آن ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد وﺟﻮد ﺗﻌﺎرض ﻣﻨﺎﻓﻊ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﻠﻞ ﻧﺎﮐﺎراﯾﯽ و ﻧﺎﭘﺎﯾﺪاری اﯾﻦ ﻧﻈﺎم در اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﮐﺮدﻫﺎی ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر از آن اﺳﺖ. ﻋﻤﺪه ﺗﺮﯾﻦ ﭘﯿﺸﺮان ﻫﺎی اﯾﻦ ﺗﻌﺎرض ﻣﻨﺎﻓﻊ، اﻧﺤﺮاف در ﻗﯿﻤﺖ ﻫﺎی ﻧﺴﺒﯽ، ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﯿﻤﺎری ﻫﻠﻨﺪی و ﮐﻮﺗﺎه ﺑﻮدن اﻓﻖ ﺗﺼﻤﯿم ﮔﯿﺮی در ﺳﻄﺢ ﮐﻼن و ﻣﯿﺎﻧﯽ ﺣﮑﻤﺮاﻧﯽ اﯾﻦ ﻧﻈﺎم اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺎرﮐﺮدﻫﺎی ﻧﻬﺎدی ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮای ﺣﻞ اﯾﻦ ﺗﻌﺎرض ﻣﻨﺎﻓﻊ، از روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺎزی ﻣﻌﮑﻮس اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﺸﺎن داد، اﺳﺘﻘﻼل ﻧﻬﺎد ﺳﯿﺎﺳﺖ ﮔﺬار ﭘﻮﻟﯽ از دوﻟﺖ، ﮐﺎﻫﺶ واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻮدﺟﻪ دوﻟﺖ ﺑﻪ ﻧﻔﺖ، ﺷﻔﺎف ﺳﺎزی ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی دوره ﻋﻤﺮ اﻗﺪاﻣﺎت ﺳﯿﺎﺳﺘﯽ ﮐﻼن، روﯾﮑﺮدﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮای ﺣﻞ اﯾﻦ ﺗﻌﺎرض ﻣﻨﺎﻓﻊ اﺳﺖ. ﻫﺮ ﭼﻪ ﮐﺸﻮر در اﺻﻼح اﻧﺤﺮاف در ﻗﯿﻤﺖﻫﺎی ﻧﺴﺒﯽ ﻧﺎﮐﺎم ﺑﻤﺎﻧﺪ، ﺑﺎﻧﮏ ﻣﺮﮐﺰی ﺑﺎﯾﺪ از ﻗﺪرت ﺣﮑﻤﺮاﻧﯽ ﺧﻮد ﺑﺮای ﻣﻬﺎر ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﺑﺎزار از ﻃﺮﯾﻖ اﺟﺮای روﯾﮑﺮدﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﻈﺎرت و اﺻﻼح ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﺎزار ﺑﺎ ﻫﺪف ﻣﻬﺎر رﻗﺎﺑﺖ ﻣﺨﺮب اﺳﺘﻔﺎده ﺑﯿﺸﺘﺮی ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ. در ﺷﺮاﯾﻂ وﺟﻮد اﻧﺤﺮاف در ﻗﯿﻤﺖﻫﺎی ﻧﺴﺒﯽ، اﺟﺮای روﯾﮑﺮد ﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺴﺘﺮش رﻗﺎﺑﺖ ﻣﯿﺎن ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺧﺼﻮﺻﯽ ﺳﺎزی و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎی ﻏﯿﺮدوﻟﺘﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺸﺪﯾﺪ ﺗﻌﺎرض ﻣﻨﺎﻓﻊ در اﯾﻦ ﻧﻈﺎم و ﻧﺎﭘﺎﯾﺪاری ﺑﯿﺸﺘﺮ آن ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.