تاثیر پیش‌تیمار بذر بر شاخص ‌های قدرت گیاهچه در بذرهای فرسوده ماریتیغال (silybum marianum)

به منظور بررسی اثر پیش تیمار بذر بر روی فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان گیاهچه های حاصل از بذرهای فرسوده ماریتیغال، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1392 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل پیش تیمار با نیترات پتاسیم در غلظت های 0، 15، 30، 45 و 60 میلی گرم بر لیتر و فرسودگی بذر با قرار دادن آنها در رطوبت نسبی 90-95 درصد در دمای 40 درجه سانتیگراد به مدت 0، 48، 96 و 144 ساعت بود. نتایج نشان داد، در طی فرسودگی فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان کاهش پیدا کرد (50% سوپراکسید دیسموتاز، 47% کاتالاز، 41% پراکسیداز، 39% آسکوربات پراکسیداز، 38% گلوتاتیون پراکسیداز و 55% گلوتاتیون ردوکتاز) و پیش تیمار بذر موجب افزایش فعالیت آنزیمی شد. در بین غلظت های مختلف نیترات پتاسیم، کاربرد 30 میلیگرم بر لیتر، در اغلب صفات اندازه گیری شده بالاترین مقدار را نشان داد. نتایج معادلات رگرسیونی برای پیش بینی شاخص های طولی و وزنی قدرت نشان داد، در بین فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز (r^2=0/313) و پراکسیداز (r^2=0/276) بالاترین سهم در پیش بینی شاخص طولی قدرت و فعالیت پراکسیداز (r^2=0/306) و گلوتاتیون ردوکتاز (r^2=0/305) نیز بیشترین سهم در پیش بینی شاخص وزنی قدرت را نشان دادند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد، فعالیتپراکسیداز دارای تاثیر مستقیم و فعالیت سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، گلوتاتیون پراکسیداز و گلوتاتیون ردوکتاز دارای تاثیر غیرمستقیم بر شاخص طولی قدرت و سوپراکسید دیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز، گلوتاتیون ردوکتاز تاثیر مستقیم بر شاخص وزنی قدرت بودند. به طور کلی با توجه به نقش آنزیم های آنتی اکسیدان (به ویژه پراکسیداز و گلوتاتیون پراکسیدار و ردوکتاز) در قدرت بذر می توان نتیجه گرفت که نیترات پتاسیم با بهبود این آنزیم ها و فرسودگی با کاهش فعالیت آنها سبب تغییر قدرت بذر می شود.