اثر تیمار‌های فیزیکی وشیمیایی بر خصوصیات جوانه‌زنی بذر گیاه دارویی‌زینتی تاج خروس (amaranthus cruentus)

تاج خروس زینتی (amaranthus cruentus) یکی از گیاهان زینتی، خوراکی و دارویی بسیار ارزشمند است. بذر این گیاه دارای مشکل جوانه زنی می‌باشد و در زمان کشت تعداد محدودی از بذور کشت شده جوانه می‌زنند. بنابراین در پِژوهش حاضر اثر تیمار‌های اسید سولفوریک، منجمد سازی، آب جوش، مرطوب و خشک کردن، سرما دهی و تیمارخراش‌دهی بر خواب بذر این گیاه اعمال شد و درصد جوانه‌زنی و سرعت جوانه زنی بذرها بررسی شد. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار درون پتری‌دیش در محیط ژرمیناتور انجام شد. سپس داده‌های جمع‌آوری شده مربوط به جوانه‌زنی بذرها در طول آزمایش مورد تجزیه و تحلیل آماری (با نرم افزار spss – p<0.01) قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بذر این گیاه دارای خواب فیزیکی و فیزیولوژیک می‌باشد و تمام تیمارهای مورد آزمایش بر جوانه‌زنی بذر این گیاه اثرگذار بودند. تیمار آب جوش بیشترین تاثیر مثبت بر بهبود جوانه‌زنی بذور را داشت و میزان جوانه زنی بذور را از حدود 7% (نمونه شاهد) به 36% افزایش داد. همچنین بالاترین سرعت جوانه‌زنی بذرها مربوط به تیمار آب جوش (20 بذر در روز) بود. سرمادهی تنها تیماری بود که اثر منفی بر ویژگی‌های جوانه‌زنی بذر تاج خروس زینتی داشت و میزان جوانه‌زنی بذرها را در مقایسه با نمونه کنترل به 4% کاهش داد.

Effects of physicochemical treatments on the germination properties of seeds of ornamentalmedicinal plant (Amaranthus cruentus)

Ornamental Amaranthus (Amaranthus cruentus) is one of the valuable ornamental, medicinal and edible plants .The A. cruentus seeds plant have problem in germination and number of few cultivated seed will germinated. Therefore, in present study the effect of treatments includes: sulfuric acid, freezing, boiling water, wetting and drying, cold and scarification were investigated on break dormancy of this plant seeds and germination percentage and velocity of germination were determined. This study were done based on Completely randomized design experimental design with with 4 replications in PetriDish in Germinator. Then, obtained data along the experiment were analyzed using SPSS package (p<0.01). The results showed that A. cruentus seeds had physical and physiological dormancy and all used treatments effect on seed germination. Boiling water had most positive effect on improvement of seed germination and increase the germination percent from about 7% (Control sample) to 36%. Also, the highest velocity of germination (20 seed per day) was observed on boiling treat. Among all treatments only Cold treatment had negative effect on seed germination properties and decrease germination percentage to 4% in compare to Control sample.