اثر تیمارهای مختلف در شکست خواب و تحریک جوانه زنی بذر سلمه (Atriplex Leucoclada Boiss.)

سلمه یا سلمک (atriplex leucoclada boiss.) از گیاهان هالوفیت بومی ایران است که برای بیابان زدایی، احیاء و اصلاح مراتع در مناطق خشک و بیابانی کشت آن مفید می‌باشد. به منظور بررسی اثر تیمارهای مکانیکی و شیمیایی در برطرف نمودن خواب و تحریک جوانه‌زنی بذر این گیاه دو سری آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار انجام شد. از آنجا که بذرهای این گونه از لحاظ رنگ و اندازه متفاوت بودند، تاثیر این فاکتور نیز در جوانه‌زنی مورد بررسی قرار گرفت و بذرها بر این اساس به دو گروه تقسیم شدند. تیمارها عبارت بودند از: پیش تیمار سایش، پیش تیمارهای اسید جیبرلیک، کینتین، اتفن، نیترات پتاسیم، تیوره همگی در دو سطح زمانی 24 و 48 ساعت/ در دو دمای°c4 یا °c20، پیش تیمار آب جاری، پیش تیمار سرما (20 روز/ °c4) + تیمار 14 روزه با اسید جیبرلیک یا نیترات پتاسیم یا تیوره، دوبارسایش با کاغذ سنباده، شکاف‌دهی پوسته بذر با سوزن، آب داغ (70 و °c90 / 15 دقیقه)، اسید سولفوریک (75 درصد)، انبار داری (3 ماه/°c20) و استراتیفیکاسیون سرد (3 ماه/°c4). آنالیز داده‌ها نشان داد بالاترین درصد جوانه‌زنی (4/73 درصد )، سرعت جوانه‌زنی (35/1) و شاخص ویگور (8860) در مورد بذرهای قهوه‌ای و بالاترین درصد جوانه‌زنی (3/63 درصد)، سرعت جوانه‌زنی (74/0) و شاخص ویگور (7710) در دانه‌های سیاه رنگ با تیمار خراش مضاعف بذر توسط کاغذ سنباده به دست می‌آید. با توجه به نتایج آزمایشات حاضر پیشنهاد می‌شود خواب بذر در این گونه از آتریپلکس از نوع فیزیکی بوده و ناشی از مقاومت پوسته بذر می‌باشد.

Effects of different treatments on breaking seed dormancy in saltbush (Atriplex leucoclada Boiss.)

Saltbush (Atriplex leucoclada) is one of the endemic halophyte plants of Iran, useful for desertification, restoring and modifying rangelands in arid and desert areas cultivation. To assess the effects of mechanical and chemical treatments in break seed dormancy and to stimulate seed germination in dimorph seeds of Atriplex leucoclada, two tests were performed in completely randomized design with three replicates for both of its two seed types. Treatments were: scratch pretreatment, gibberellic acid or kinetin, ethephon, potassium nitrate or thiourea all performed for 24 h or 48 h at 4˚C or 20˚C, pretreatment running water, moist chilling (20 days/4˚C) + 14days treatment with gibberellic acid or potassium nitrate or thiourea, scratching with a sand paper, making a gap with a needle, hot water (70˚C or 90˚C for 15 min), sulphoric acid (75%), drystoring (3 months/20˚C), stratification (3 months/4˚C). As the twicescratched pretreatment caused the highest germination percentage (73.3%) and vigour index (8860) in the brown seeds and for the black ones these values were 63.3% and 7710, respectively. Overall, it is concluded the seed dormancy in both types of seeds in A. leucoclada could be physical.