طبقه‌بندی پوشش گیاهی در ارتباط با برخی عوامل محیطی (مطالعه موردی: مراتع قره باغ استان آذربایجان غربی)

هدف از این تحقیق، شناسایی جوامع گیاهی موجود در مراتع قره باغ استان آذربایجان غربی و تعیین مهمترین عوامل موثر بر پراکنش آنهاست. برای این منظور، در ناحیه معرف هر جامعه گیاهی، نمونه‌برداری به روش تصادفی سیستماتیک انجام شد. در هر ناحیه، نمونه‌برداری در طول 4 ترانسکت 150 متری به صورت عمود بر هم انجام شد. سطح و تعداد قطعه نمونه به روش حداقل سطح و آماری تعیین و در طول هر ترانسکت 15 قطعه نمونه با ابعاد یک متر مربع با فاصله 10 متر از یکدیگر قرار داده شد. در ابتدا و انتهای هر ترانسکت دو پروفیل خاک حفر و با توجه به عمق محدود خاک، نمونه خاک از عمق 200 سانتی متری برداشت گردید و درصد سنگریزه، رس، سیلت، شن، ماده آلی، اسیدیته، آهک، هدایت الکتریکی، ازت، پتاسیم و فسفر اندازه‌گیری شد. همچنین در هر قطعه نمونه نوع گونه‌های موجود و درصد پوشش گیاهی تعیین گردید. به منظور طبقه‌بندی جوامع گیاهی از تحلیل دوطرفه گونه های شاخص (twinspan) و برای تعیین مهمترین عوامل تاثیرگذار بر پراکنش جوامع گیاهی از تجزیه به مولفه‌های اصلی (pca) استفاده شد. نتایج حاصل از طبقه بندی نشان داد که پنج گروه اکولوژیک در منطقه مورد مطالعه وجود دارد که با جوامع گیاهی منطقه انطباق داشتند. همچنین بین پراکنش پوشش گیاهی و عوامل محیطی رابطه وجود دارد و از بین عوامل مورد بررسی، بافت، آهک، نیتروژن و پتاسیم خاک بیشترین تاثیر را بر پراکنش پوشش گیاهی دارند.

Classification of Vegetation Cover related to Environmental Factors (Case study: Gharabagh Rangelands of Azarbaijan Province)

The purpose of this study is to identify plant communities of Gharabagh rangelands in Azerbaijan province and determining effective factors on their distribution. So, sampling was performed using randomsystematic method in the key area. Sampling was done along 4 transects of 150 m which were vertical, in each site. Quadrate size and numbers were respectively determined using minimal area and statistic methods and 15 plots of 1 m2 were placed 10 m away from each other along each transect. Soil samples were taken from 020 cm at the first and end points of each transect according to the soil depth and gravel, clay, silt and sand percentages, organic matter, pH, lime, electrical conductivity, potassium and phosphorous were measured. Species type and vegetation cover were also determined. Twoway indicator species analysis (TWINSPAN) and principal components analysis (PCA) were used to plant communities and determining the most important factors affecting distribution of plant communities, respectively. The results showed that there are five ecological groups in the study area which were conformed to the plant. There is also a relationship between the plant communities' distribution and environmental factors and the parameters like texture, lime, nitrogen and potassium have the greatest impact on the distribution of plant communities among the study factors.