تاثیر تنش یخ زدگی بر شاخص های مورفوفیزیولوژیکی و فلورسانس کلروفیل گیاه دارویی نوروزک (Salvia Leriifolia Benth.) در مرحله گیاهچه ای

به منظور ارزیابی صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستمii گیاه نوروزک (salvia leriifolia ) در شرایط تنش یخ‎زدگی یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در شرایط کنترل شده اجرا شد. گیاهان در مرحله گیاهچه‎ای در معرض دماهای یخ‎زدگی (صفر، 2 ، 4 ، 6 ، 8 ،10 ، 12 ،14 ، 16 ، 18 ،20 و 22 درجه سانتی‎گراد) قرار گرفتند. شاخص های مورفولوژیکی، درصد نشت الکترولیت ها و بقاء پس از سه هفته و پارامترهای فلورسانس کلروفیل در پنج سطح بازیابی (0، 6، 12، 24 و 72 ساعت بعد از تنش) اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد با کاهش دما، درصد نشت الکترولیت ها افزایش یافته و در دمای co 22 به حداکثر رسید. درصد بقاء گیاهان تا co 14 تغییری نکرد، اما درc o 22 تمام گیاهان از بین رفتند. دمای 50% کشندگی بر اساس بقا و نشت به ترتیب به میزان co 5/16 و co 8/11 تعیین شد. کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستم ii ( f′v / f′m ) تا دمای co 6 تحت تآثیر قرار نگرفت، اما با کاهش دما به co22، به میزان 70% نسبت به دمای صفر درجه سانتیگراد کاهش یافت. نسبت f′v / f′m ، در تیمار 24 ساعت پس از بازیابی به میزان 40% در مقایسه با شاهدکاهش یافت، اما با ادامه بازیابی تا 72 ساعت افزایش نشان داد. میانگین درصد نشت الکترولیت ها همبستگی منفی با درصد بقا ( 82/0 =r) و f′v / f′m (95/0 =r) داشت.

Effects of freezing stress on Morphophysiological indices and chlorophyll fluorescence of Salvia leriifolia Benth. in seedling stage

In order to evaluate the physiological and morphological traits and Photochemical efficiency of photosystem II of Salvia leriifolia under freezing stress in controlled condition, an experiment was carried out as a factorial experiment based on completely randomized design with three replications in Ferdowsi University of Mashhad. The plants exposed to twelve freezing temperatures (0, 2, 4, 6, 8,10, 12, 14, 16, 18, 20 and 22˚C) in seedling stage. Leaf area and dry weight, root length and dry weight, Electrolyte Leakage (EL), survival percentage after three weeks and chlorophyll fluorescence parameters in recovery periods (0, 6, 12, 24 and 72 hr. after stress) were studied. Results showed that effect of freezing temperatures on all traits were significant (P≤ 0.001). EL increased significantly with decreasing temperature and reached to maximum 83% at 20 ˚C. Although plant survival percentage did not affect until 14 ˚C, all seedlings were died in 220C. Lethal temperature based on survival (LT50su) and electrolyte leakage (LT50el) were 17.0 and 11.8. Results also indicated that Reduced Dry Matter Temperature 50% (RDMT50) was 16.5 °C. Photochemical efficiency of photosystem II (F′v /F′m) was not affected up to 6˚C, but it decreased by 70% with decreasing temperature to 22 ˚C. F′v /F′m decreased by 40% during 24 hours after recovery compared to control, but it increased when recovery continued to 72 hr. Results also indicated that EL had negative correlation with survival percent (r= 0.82***) and F′v /F′m (0.95***).